Teşkilat Yapısı
I. TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kronolojik olarak tapu teşkilatının temeli ilk olarak Osmanlı İmparatorluğu döneminde
atılmıştır. Mülk arazileri için Defterhaneden tapu senedi verilmesi hakkındaki padişah talimatı
ile 28 Ağustos 1874 yılında tapu daireleri kurulmuş, kayıtların yer aldığı ve 21 Mayıs 1847
tarihinde kurulan ‘Defterhane-i Amire Kalemi’ mülk ve vakıf araziler ile ilgili işlemler için bu
tarihten itibaren yetkili ve görevli kuruluş olarak kabul edilmiştir. (1)
Ülkemizde kadastro teşkilatı ve buna ilişkin çalışmalar ise, Defter-i Hakan-i Nazırı Konya
Seydişehir doğumlu Güzel Efendizade Mahmud Esad Efendi’nin zamanında çıkartılmış
bulunan 5 Şubat 1912 (1328) tarihli “Emval-i Gayrimenkullerin Tahdit ve Tahriri Hakkında
Kanun-u Muvakkat” ile başlamıştır. Bu kanunla, ülkemizdeki bütün taşınmazların sınırlarının
ve maliklerinin belli edilmesi, değerlerinin ve gelirlerinin gösterilmesi ve böylece çok yönlü
bir çalışmanın yapılması amaçlanmıştır. Uygulama bu günkü ölçü tekniğinin ulaştığı nitelikte
plana dayalı bir çalışma olmamakla beraber, İstanbul’da “Fiş” adı verilerek tutulan kayıt
defterlerinde her taşınmaza ayrı sayfa tahsisi, şimdiki tapu kütüğünün o gününün şartlarındaki
öncüsü olmuştur. Kadastro işlemlerinin yönetimi ve denetiminin sağlanabilmesi için, Defter-i
Hakan-i Nezaretine bağlı olarak bir kadastro teşkilatının kurulması öngörülmüştür. Konya
İli Çumra İlçesinde deneme mahiyetinde yapılan kadastro çalışmaları 1. Dünya Savaşının
başlaması nedeniyle askıya alınmıştır.
Cumhuriyet döneminde modern anlamda ilk tapu teşkilatı 1924 yılında ‘ Tapu Umum
Müdürlüğü’ adı ile kurulmuştur. Daha sonra kabul edilen 22 Nisan 1341 (1925) tarih ve 658
sayılı Kanunla Tapu Müdüriyeti umumiyesine bağlı bir kadastro teşkilatı kurulmuş 5 Şubat
1328 ve 10 Nisan 1340 tarihli Kanun uyarınca uygulamaya devam edilmiştir.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün bugünkü yapısı ve hedefleri 29 Mayıs 1936
tarih ve 2997 sayılı Kanunla belirlenmiş olup Teşkilat, Maliye Bakanlığına bağlanmıştır. Daha
sonra sırasıyla, 7 Temmuz 1939 tarihinde Adalet Bakanlığına, 10 Ağustos 1951 tarihinde
Başbakanlığa, 22 Kasım 2002 Tarihinde Bayındırlık ve İskân Bakanlığına, 08 Temmuz 2011
tarihinde de Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlanmıştır.
10.12.2010 Tarihinde Yürürlüğe Giren 6083 Sayılı “Tapu Ve Kadastro Genel
Müdürlüğü Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun” İle Belirlenen Genel Müdürlüğün
Görev ve Yetkileri şu şekilde ifade edilmiştir.
a) Devletin sorumluluğu altındaki tapu sicillerinin düzenli bir biçimde tutulmasını,
taşınmazlarla ilgili her türlü akitli ve akitsiz tapu işlemleri ile tescil işlerinin yapılmasını,
(1)
Halil İbrahim KARAŞAHIN, Tapu Sicili Mevzuatı ve Kadastro İşlemleri ve Dizgi, 2. Baskı İzmir 2002 s.27
3