Sözleşme İle Kazanma Yolları
2. İptal Davası
Ölüme bağlı tasarrufa karşı iptal davası, tasarrufun iptalinde menfaati bulunan mirasçı
veya vasiyet alacaklısı tarafından açılabilir.
İptal davası açma hakkı, davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi
olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak 1 yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin
diğer tasarruflarda ise mirasın geçmesi tarihinin üzerinden, iyi niyetli davalılara karşı 10 yıl,
iyi niyetli olmayan davalılara karşı 20 yıl geçmekle düşer. Hükümsüzlük, def’i yolu ile her
zaman ileri sürülebilir. İptal davasında yetkili mahkeme mirasbırakanın son yerleşim yeri
mahkemesidir.
3. Ölüme Bağlı Tasarruflarda, Tasarruf Serbestisinin Sınırı
Kişi hayatında yardıma muhtaç füruna, ana ve babasına, kardeşlerine karı ya da kocasına
nasıl nafaka vermekle yükümlü tutulmuşsa, ölümü anında da bir kısım yakın hısımlarına
mal varlığından bir kısmını bırakmaya mecbur tutulmuştur. Her ne kadar kişi tasarruflarında
serbest tutulmuşsa da, bu hak sınırsız değildir. Kanun tarafından belirtilen sınırları aşan ,
aşağıdaki karşılıksız kazandırmalar, ölüme bağlı tasarruflar gibi tenkise tâbidir:
1. Mirasbırakanın, mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçıya miras payına mahsuben
yapmış olduğu sağlararası kazandırmalar,geri verilmemek kaydıyla altsoyuna
malvarlığı devri veya borçtan kurtarma yoluyla yaptığı kazandırmalar ya da
alışılmışın dışında verilen çeyiz ve kuruluş sermayesi,
2. Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar,
3. Mirasbırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar ve
ölümünden önceki bir yıl içinde âdet üzere verilen hediyeler dışında yapmış olduğu
bağışlamalar,
4. Mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan
kazandırmalar
Muris tarafından ölüme bağlı tasarruflarla başkasına verilmesi Türk Medeni Kanunumuzca
izin verilmeyen miras payının bir kısmına saklı pay, bu saklı payı alan mirasçılara da saklı
paylı mirasçılar denir. Yasal miras payı ve saklı paylar birbirinden farklı kavramlardır ve kural
olarak saklı paylar yasal miras payından küçüktür.
Arta kalan ve murisin serbestçe tasarruf edebildiği miras kısmına da tasarruf nisabı denir.
Tasarruf özgürlüğü terekeden saklı paylar toplamı çıkarıldıktan sonra kalan tereke değeri
üzerindeki tasarruf özgürlüğünü ifade eder.
239