Tescilsiz Kazanım Halleri
9. Takyitli Taşınmazlarda Kamulaştırma
Kamulaştırma ile taşınmaz malın mülkiyeti tescilden önce kamulaştıran idareye
geçtiğinden taşınmaz malikinin ve taşınmaz üzerindeki mülkiyetten gayri hak sahiplerinin
hakları bedele dönüşmektedir.
Bu nedenle, taşınmaz mal üzerinde ipotek, haciz ve benzeri takyitler olsa bile, ilişkisiz
olarak kamulaştıran idare adına tescil edilmesi gerekir. Ancak tescilinden sonra, kamulaştırma
bedelinin ödenmesinde dikkate alınmak üzere konunun ayrıntılı olarak kamulaştırma
bedelinin yatırılmış olduğu banka ile ipotek alacaklılarına haciz ve benzeri takyitleri koyduran
kuruluşlara ve kamulaştıran idareye bildirilmesi gerekir. (TMK md. 1019)
Uzlaşma yoluyla resen kamulaştırma işlemlerinde ise; Kamulaştırıcı İdare taşınmazın
güncel tapu kayıl örneğini aldıktan sonra, kamulaştırma sürecini başlatacağından, taşınma/
üzerindeki ayni ve şahsi haklar kamulaştırma işlemi ile bedele dönüşmektedir.
İdarenin yaptığı sözleşmede, kısıtlamaların tasfiyesi ve bedele dönüşme koşullan
belirlenmiş ise, idarenin bu konuyu üst yazı ile belirterek terkini istemesi, aksi halde terkine
yönelik ayni ve şahsi hak lehtarlarından muvafakat alınması veya kısıtlamaların idarece kabul
edilerek işlemlerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Kısıtlamaların idarece resen terkininin istenmesi durumunda, işlem sonrası TMK'nın 1019
maddesi gereğince ilgililere ve hak sahiplerine duyuruda bulunulmalıdır.
Taşınmaz üzerinde; tedbir, ihtiyati tedbir gibi tasarrufu engelleyecek bir kısıtlama
bulunması durumunda ilgili kuruluşlardan işleme ilişkin muvafakat veya terkin yazısı
alınmadan kamulaştırma işleminin tescil edilmemesi gerekmektedir(143).
G. Kamu Kurumları ve Tüzel Kişileri Arasında Taşınmaz Devri
Kamu tüzel kişilerinin ve kurumlarının sahip oldukları taşınmaz mal, kaynak veya irtifak
hakları diğer bir kamu tüzel kişisi veya kurumu tarafından kamulaştırılamaz.
Taşınmaz mala, kaynak veya irtifak hakkına ihtiyacı olan idare, 8. madde uyarınca bedelini
tespit eder. Bu bedel esas alınarak ödeyeceği bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazılı
olarak başvurur. Mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya altmış gün içinde cevap vermez
ise anlaşmazlık, alıcı idarenin başvurusu üzerine Danıştay ilgili idari dairesince incelenerek iki
ay içinde kesin karara bağlanır.
Taraflar bedelde anlaşamadıkları takdirde, alıcı idare, Kanunun 10. maddesinde yazılı
(143)
TKGM, 11/05/2011 tarih ve 074/ 278/ 3612 sayılı Genel Duyuru
201