hefur aðgerðin engin áhrif á hegðun tíkarinnar. Dæmi eru um
að tíkur, sem hafa sýnt grimmd og árásarhneigð, hafi versnað
við að vera teknar úr sambandi. Þetta getur orsakast af minnkun
estrógens sem hefur róandi áhrif.
Algjör óþarfi er að leggja í þessa aðgerð aðeins vegna
hegðunarvandamála sem hægt er að taka á með réttu uppeldi.
Gott er að fara með erfiða tík á framhaldsnámskeið í hlýðni eftir
hvolpanámskeið og hafa ber í huga að hlýðni þarf að viðhalda
Að gera tík ófrjóa hefur engin áhrif á vinnugetu hennar, leikþörf
eða persónuleika. Ljósm. Guðmundur Rafn Ásgeirsson.
Estrógen hefur mikil áhrif á andlegt og líkamlegt hreysti kvendýra.
Það hefur áhrif á bein, heila, æðar og miðtaugakerfi en í beinum,
æðum og í miðtaugakerfi eru sérstakir viðtakar (receptors) fyrir
hormónið.
Testósteron er aðalkarlhomónið en það er einnig að finna í
eggjastokkum tíka.
Kynhormónin estrógen, prógesterón og testósterón gegna
alla ævi hunds og gera æfingar reglulega. Tík getur verið pirruð út
af mörgu öðru, alls óviðkomandi tíðarhring hennar. Ástæðurnar
geta verið margvíslegar; ef hún er mikið ein heima, er á vondu
fæði eða fær ekki nægilega hreyfingu og andlega örvun. Það er
því alls ekki lausnin að rjúka með tík í ófrjósemisaðgerð ef hún er
hrædd, vansæl og erfið.
Þetta er því ákvörðun sem ber að taka að vel ígrunduðu máli. Ekki
er hægt að bakka þegar allt er yfirstaðið.
mikilvægu hlutverki í þroskaferli ungra hunda. Bæði tíkur og
Að lokum
rakkar hafa öll þessi hormón. Það fer eftir kyni hundsins í hvaða
Það er mikill misskilningur að halda að tíkur njóti þess að eignast
magni þau eru. Þessi hormón hafa líka miklu hlutverki að gegna
hvolpa. Stundum tala hundaeigendur um að það þurfi nú að
hvað varðar líðan hunda að öðru leyti og hafa áhrif á líkamlegan
„leyfa“ tíkinni að eignast hvolpa einu sinni. Meðgangan og gotið
og félagslegan þroska. Ef tík er tekin of ung úr sambandi getur það
sjálft hafa áhættu í för með sér og eru streituvaldandi fyrir tíkina.
haft áhrif á þroska hennar þar sem þessi hormón hafa ekki fengið
Henni er enginn greiði gerður með goti og hún lifir alveg jafn
að gegna sínu hlutverki í því ferli. Upp geta komið vandamál sem
góðu lífi án þess að hafa gotið hvolpum. Ef ekki á að rækta undan
varða líkamlegan þroska og andlegan ef aðgerðin er framkvæmd
tík er skiljanlegt að eigendur láti taka hana úr sambandi. Aftur á
of snemma. Einkenni geta verið skortur á athygli, erfiðleikar
móti má segja að þegar maður ákveður að fá sér dýr tekur maður
með einbeitingu og hvolpshegðun. Þetta á við þegar tíkur eru
því eins og það er og tíkum fylgir lóðarí og þannig hefur það alltaf
geldar fyrir kynþroskaaldurinn sem er ekki óalgengt í dag víða
verið. Tíkur fara ekki á breytingarskeið, þær fara á lóðarí alla ævi.
um heim. Þessi aðgerð er framkvæmd á hvolpum, allt niður í sex
Fólk þarf að gera sér grein fyrir að það er mikil vinna og ábyrgð að
vikna gömlum, í Bandaríkjunum. Þetta er gert í sparnaðarskyni
fá sér hund og ef það getur alls ekki hugsað sér að standa í lóðaríi
vegna þess að aðgerðin er ódýrari þegar dýrið er lítið og eins
með tík þá ætti rakki ef til vill frekar að verða fyrir valinu.
gera ræktendur þetta svo ekki sé hægt að rækta undan seldum
hvolpum frá þeim. Þegar aðgerðin er framkvæmd of snemma
og hormónin fá ekki að gegna sínu hlutverki geta afleiðingarnar
verið snúnir fætur, grannt brjóst og þunn hauskúpa.
Áhrif á skapgerð
Þetta er að sjálfsögðu ákvörðun sem miðast við hverja tík og hvern
eiganda fyrir sig. Skoða þarf kosti og galla sem fylgja aðgerðinni.
Öllu skiptir að ákvörðunin sé tekin með velferð tíkarinnar í huga
og gott er að ráðfæra sig við dýralækni og hundaþjálfara og meta
hvert tilvik fyrir sig.
Getur aðgerðin verið lausn á hegðunarvandamálum?
Að gera tík ófrjóa hefur engin áhrif á vinnugetu hennar, leikþörf
Heimildir:
eða persónuleika. Aftur á móti breytist margt í atferli hennar sem
http://www.vethelpdirect.com/vetblog/2011/01/04/bitch-spay-
tengist æxlunarhringnum eða lóðaríinu.
operation-a-step-by-step-guide/
Vert er að hafa í huga að ef tík hefur þróað með sér ýmsa
http://www.aspca.org/pet-care/virtual-pet-behaviorist/dog-
ósiði á lóðaríi, eins og að gelta að öðrum tíkum og sýna þeim
behavior/how-will-spaying-chan