Raport główne problemy branży paliwowej
Oczekujemy, że ceny na rynku paliw będą kształtowane wyłącznie przez czynniki ekonomiczne, a przyjmowane regulacje prawne nie będą powodowały nieuzasadnionego wzrostu cen. Przepisy prawa powinny być tak skonstruowane, by zapewniona była minimalna rentowność obrotu paliwami, uzasadniająca kontynuację tej działalności.
Krzysztof Romaniuk dyrektor ds. analiz rynku paliw, POPIHN
Główne problemy branży paliwowej w Polsce według POPiHN
4
•
Stacja Benzynowa lipiec 2013
Szara strefa, to jeden z największych aktualnie problemów polskiej branży paliwowej. Rok 2012 przyniósł drastyczny wzrost szarej strefy w obrocie paliwami, co widać zarówno w oficjalnych statystykach dotyczących rynku paliw, jak też w obserwacjach poszczególnych firm naftowych działających na rynku polskim. Wskazują na to również rozbieżności między danymi z rynku paliw( zwłaszcza hurtowego), a danymi na temat tempa rozwoju gospodarczego czy rynku przewozów towarowych.
Szacujemy, że w roku 2012 r. szara strefa w handlu olejem napędowym – głównym ob szarze szarej strefy w handlu paliwami – kształtowała się na poziomie 6 – 7 % rynku, czyli około 100 tys. m 3 ON miesięcznie, o wartości około 500 mln PLN brutto miesięcznie. Straty budżetu państwa tylko z tytułu nie odprowadzania podatków od sprzedanych paliw mogą wynieść ok. 3 mld PLN. Unikanie ob ciążeń fiskalnych oraz oferowanie paliw na korzystnych warunkach firmom – odbiorcom, borykającym się z zatorami finansowymi i trudnymi warunkami na bardzo konkurencyjnym rynku paliwowym, stwa rzało możliwość osiągnięcia znacznych dochodów, ze szkodą dla budżetu państwa i firm prowadzących działalność w pełni zgodną z prawem. Pojawiały się oferty na olej napędowy z upustem 300 i więcej złotych na każdym 1000 litrów, podczas gdy w normalnych warunkach upust może osiągać maksymalnie 150 PLN. W tej sytuacji legalnie działający przedsiębiorcy nie mieli szansy na konkurowanie z szarą strefą. Przedstawiciele niektórych niezależnych operatorów, głównie działa jących w obszarze małych stacji paliw, publicznie przyznali, że kupowali paliwo od firm działających w szarej strefie, gdyż niska marża na paliwa nie pozwalała im konkurować z dużymi sieciami w inny sposób. W ten sposób niska rentowność branży przyczynia się do rozwoju szarej strefy.
Szarą strefę w paliwach można zdefiniować dwojako:
1. Jako działania polegające na ewidentnym łamaniu prawa w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, czyli przestępczość gospodarczą, głównie: a. wyłudzanie VAT; b. omijanie podatku akcyzowego; c. oraz wwóz nadmiernych ilości pa- liwa ponad dozwolony limit; d. prowadzenie nielegalnych stacji paliw( brak centralnej ewidencji).
2. Jako działania polegające na obchodzeniu niedoskonałego prawa w celu osiągnięcia korzyści majątkowych: a. wykorzystywanie luk prawnych w Ustawie o zapasach obowiązkowych; a. wykorzystywanie niedoskonało- ści przepisów o stosowaniu biopaliw( NCW); a. wprowadzanie do obrotu olejów smarowych sprowadzanych z państw, w których nie są one obło żone podatkiem akcyzowym. szara strefa
Nasze stanowisko:
Oczekujemy na podjęcie zdecydowanych działań na rzecz ograniczenia szarej strefy, zarówno przez organa ścigania i kontroli skarbowej, jak też poprzez przyjęcie odpowiednich zmian w prawie( wprowadzenie gwarancji bankowych lub depozytów pieniężnych jako zabezpieczenia koncesji na obrót pa liwami, zmiana systemu zapasów obowiązkowych, przepisy biopaliwowe etc.). Stworzenie centralne go rejestru stacji paliwowych( tzw. ogólnopolskiej platformy paliwowej), umożliwiającego poszczegó nym służbom państwowym wymianę informacji i koordynację kontroli, a także weryfikację wszystkich działających w tym obszarze podmiotów przy niskich kosztach utworzenia takiego systemu, znakomi cie ułatwiłoby walkę z szarą strefą. Zintegrowanie kas fiskalnych z odmierzaczami paliw na stacjach paliw zdecydowanie uszczelniłoby system obrotu paliwami – przy stosunkowo niskich kosztach.
Rentowność branży
Mimo chwilowych okresów, kiedy opłacalność obrotu paliwami nieco się poprawiała, marże w obrocie paliwami w rozliczeniu średniorocznym pozostają wciąż na niskim poziomie. Część polityków wywierała nacisk na firmy paliwowe, wzywając je do obniżenia cen w imię odpowiedzialności społecznej. Tymczasem w roku 2012 średnie marże wynosiły
rentowność branży dla ON 18 gr / litr( 3 % ceny detalicznej), zaś dla benzyn 16 gr / litr( 2 % ceny detalicznej), podczas gdy warunki ekonomiczne dla rozwoju i konkurencyjności branży wymagają marż na poziomie około 30 gr / l. W dłuższej perspektywie taki stan rzeczy zagraża stabilności rynku paliw w Polsce i trudnymi do przewidzenia konsekwencjami. W sytuacji wysokich cen i niskich marży wiele stacji paliw
Nasze stanowisko:
Oczekujemy, że ceny na rynku paliw będą kształtowane wyłącznie przez czynniki ekonomiczne, a przyjmowane regulacje prawne nie będą powodowały dalszego, nieuzasadnionego wzrostu cen. Przepisy prawa powinny być tak skonstruowane, by zapewniona była minimalna rentowność obrotu paliwami, uzasadniająca kontynuację tej działalności przez przedsiębiorców. W 2013 roku wysokość podatku akcyzowego dla benzyn i oleju napędowego pozostaje powyżej minimum unijnego, określo nego na podstawie kursu EURO z 1 października 2012. Obniżka wpływów do budżetu z tego tytułu mogłaby zostać zniwelowana poprzez efektywniejsze zwalczanie szarej strefy, a także pobudzenie popytu na paliwa. Ustalenie podatku akcyzowego na poziomie minimum UE pozwoliłoby na obniżkę detalicznej ceny benzyny o 24 gr / litr, zaś oleju napędowego o 12 gr / litr. Ponadto sprzeciwiamy się ja kimkolwiek działaniom, mogącym spowodować ograniczenie zakresu świadczonych usług i sprzedawanych na stacjach towarów, np. poprzez zakaz sprzedaży alkoholu czy też wyrobów tytoniowych lub leków pierwszej potrzeby.