FORUM
ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΑΜΥΝΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟ ΑΝΕΚΠΛΗΡΩΤΟ « ΟΡΑΜΑ »
Γράψαμε τον προηγούμενο μήνα για τα τεράστια προβλήματα της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας ( ΕΑΒΙ ) που ταλανίζουν διαχρονικά τον χώρο και αναρωτιόμασταν εάν διακρίνουμε μια αλλαγή σελίδας . Επανερχόμαστε με μια άλλη διάσταση του θέματος , τα αδιέξοδα που υφίστανται διαχρονικά στο πολύ μεγαλύτερο πλαίσιο συμμετοχής σε μεγάλα προγράμματα λόγω αδυναμίας μακροχρόνιου προγραμματισμού και έλλειψης χρηματοδότησης για να υποστηριχθεί το « όραμα ».
ΤΟΥ ΦΑΙΔΩΝΑ Γ . ΚΑΡΑΪΩΣΗΦΙΔΗ
Τον Νοέμβριο του 2019 υπήρξε ένα γεγονός που πέρασε στα « ψιλά », ακόμη και των ΜΜΕ του ειδικού χώρου της Άμυνας , αλλά το επαναφέρουμε , επειδή έχει ιδιαίτερη σημασία για τα όσα ακολουθούν . Η Ελλάδα συνυπέγραψε τότε μαζί με τη Γαλλία , τη Γερμανία , το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία -στο πλαίσιο συνεργασιών του ΝΑΤΟ- μια επιστολή προθέσεων-LoI ( Letter of Intent ) για την επιδίωξη ενός προγράμματος που ονομάζεται NGRC ( Next-Generation Rotorcraft Capability ) ή ελληνιστί « Ικανότητα Επόμενης Γενιάς Αεροσκαφών Περιστρεφόμενων Πτερύγων ». Η επιστολή αφορούσε στην πρόθεση των πέντε χωρών να συνεργαστούν « στην ανάπτυξη τεχνολογιών ενός εντελώς νέου ελικοπτέρου », που θα είναι έτοιμο να αντικαταστήσει τα αεροσκάφη του τύπου σε υπηρεσία , όταν αυτά θα πρέπει να αποσυρθούν την περίοδο 2035-2040 ! Το πρόγραμμα δεν αφορά στη σχεδίαση συγκεκριμένων μοντέλων , κάτι που μπορεί να γίνει σε επόμενη φάση , αν υπάρξει σχετική συμφωνία , αλλά στο να εξελίξει το τεχνολογικό πλαίσιο που θα επιτρέψει το μεγάλο « άλμα » στον χώρο των rotorcraft . Για την ιστορία και για να καταδείξουμε τη σημασία του γεγονότος , να αναφέρουμε ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες ένα τέτοιο πρόγραμμα υφίσταται από το 2004 . Το NGRC , που είναι μια αντίστοιχη « ευρωπαϊκή » προσπάθεια , έκανε ένα ακόμη ουσιαστικό βήμα τον Ιούνιο του 2022 , όταν υπογράφηκε συνυποσχετικό-MOU ( Memorandum of Understanding ) από τους υπουργούς Άμυνας έξι χωρών με τη συμμετοχή πλέον και της Ολλανδίας . Σε αυτό προβλέπεται η αρχική χρηματοδότηση με € 26,7 εκατ ., για να εκκινήσει η προσπάθεια , και στη συνέχεια η συνεργασία τής βιομηχανίας των χωρών που συμμετέχουν , για να « αναζητηθούν καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις , περιλαμβανομένων επιλογών υβριδικής και ηλεκτρικής πρόωσης που θα διασφαλίζουν στα ελικόπτερα
του μέλλοντος ριζικά βελτιωμένα χαρακτηριστικά πτήσης ». Τα περισσότερα από τα μεγάλα ( και μικρότερα ) προγράμματα Άμυνας που βρίσκονται σε εξέλιξη παραγωγής στην Ευρώπη , σε αρκετά από τα οποία η Ελλάδα είναι πελάτης , ξεκίνησαν πριν από δύο ή και περισσότερες δεκαετίες από ένα τέτοιο πλαίσιο LoI και MOU . Άρα , θα μπορούσε κάποιος να συμπεράνει ότι η ελληνική συμμετοχή σε ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι είδηση πρώτου μεγέθους , που κακώς πέρασε σε « ψιλά », και αποτελεί επιτέλους την « αλλαγή σελίδας » στην οποία αναφερόμασταν στη στήλη του προηγούμενου τεύχους . Δυστυχώς , όμως , τα πράγματα δεν είναι έτσι και ο υπογράφων μπορεί να ανακαλέσει κυριολεκτικά μερικές δεκάδες τέτοιες ελληνικές συμμετοχές τις τρεις τελευταίες δεκαετίες που δεν είχαν απολύτως καμιά συνέχεια . Τα « λεπτά σημεία » στο παραπάνω , αλλά και σε όλα τα προγράμματα του είδους , είναι αφενός η συμμετοχή της βιομηχανίας των χωρών που συμμετέχουν και αφετέρου η χρηματοδότηση όταν αυτά εκκινήσουν και εξελίσσονται . Αμφότερα ουσιαστικά απουσιάζουν από την ελληνική συμμετοχή στο NGRC , η οποία πολύ φοβόμαστε ότι θα καταλήξει άλλο ένα ευχολόγιο , παρά τις καλές προθέσεις που την συνοδεύουν , και θα προστεθεί στο ανεκπλήρωτο « όραμα ». Το πρόγραμμα NGRC αναμένεται να εξελιχθεί μέσα στην τρέχουσα δεκαετία με αυξανόμενους ρυθμούς . Ακόμη και αν δεν καταλήξει ποτέ σε σχεδίαση και παραγωγή ελικοπτέρων τη δεκαετία του 2030 , θα τροφοδοτήσει τη βιομηχανία των χωρών που συμ-
4 Σεπτέμβριος 2022