AGRICULTURAL | LANDBOUKUNDIG
Hoe kan ons dit verbeter?
Die aankoopkoste van diere en die voer wat nodig is om die diere af te rond, is die twee
grootste uitgawes in die voerkraalbedryf. Voerkoste verteenwoordig tussen 50% en 70%
van die totale koste van ’n voerkraal. Intensiewe produksiestelsels soos voerkrale, gebruik
hoë energie en duur voere soos graanbronne. Deur minder voer te gebruik om beeste af te
rond, sal dit ’n betekenisvolle bydrae tot die winsgewendheid van beesproduksie lewer.
Deur dr Kobus Swart
Dierevoedingskundige voerenergievrystelling vir die dier en GDT
verhoog terwyl dit die VOV en voerkoste
sal verlaag.
D GRAANPROSESSERING
Die verteerbaarheid van grane word
verbeter indien dit geprosesseer word.
Deur die buitenste harde laag van graan
te breek, stel dit die mikrobes in staat om
die stysel en minerale vinniger en beter
te benut. In Suid-Afrika word hoofsaaklik
reeds geprosesseerde hominy chop as
graanbron gebruik.
Prosessering van grane verbeter die
vermengbaarheid met ander voerbronne,
wat die smaak verbeter en deurgangtem-
po van die voer verbeter.
Grane verhoog die risiko van asidose
in die rumen en ’n fyn balans tussen die
metode en mate van prosessering, asook
die hoeveelheid graan in die dieet, kan ’n
betekenisvolle bydrae tot die VOV maak.
DIE VOEREFFEKTIWITEIT
ie voeromsettingsdoeltreffend-
heid of -verhouding (VOV) is ’n
meting van hoe effektief ’n dier
voedingstowwe en energie na
lewendemassa kan omskakel. Aangesien
die voginhoud van voere baie varieer, is
die meer korrekte verhouding die droëma-
teriaal van voer wat nodig is om een een-
heid lewendemassa aan te sit.
Daar is ’n hoë korrelasie tussen VOV en
die gemiddelde daaglikse toename (GDT)
van die dier. Die sleuteleffektiwiteitsmeting
wat ook die winsgewendheid van voer-
krale aantoon, is die hoeveelheid DM voer
wat nodig is om ’n eenheid finale karkas-
massa aan te sit. Die belangrikste faktore
wat die VOV bepaal is voedingsbestuur,
groeibevorderaars en die dier se genetika.
VOEDINGSBESTUUR
Deur weiding of ruvoere met grane in
afrondingsvoere te vervang, verbeter
die voereffektiwiteit betekenisvol. Beeste
wat hoëgraan-diëte gevoer word, groei
vinniger, rond vinniger af en produseer
swaarder en vetter karkasse. Die tipe
en kwaliteit van grane en die balans van
essensiële voedingstowwe soos vitamines
en spoorminerale het ’n betekenisvolle
impak op voereffektiwiteit. Goed gefor-
muleerde en voedingstofgebalanseerde
diëte wat die maksimum verteerbaarheid
van voer ten doel het, asook om enige
metaboliese steurnis te verhoed, sal die
GROEIBEVORDERAARS
Hierdie produkte is deel van verskeie
gesofistikeerde metodes wat voerkrale
en ander produsente gebruik om meer
beesvleis vinniger te produseer deur
minder voer te gebruik, terwyl hoë stan-
daarde van dieregesondheid, karkask-
waliteit en voedingsveiligheid gehandhaaf
word. Groeibevorderaaars sluit in iono-
fore, groei-implantate en beta-agoniste.
Berekeninge het getoon dat die produk
siekoste ten minste 10% hoër sou wees
indien hierdie drie tegnologieë nie gebruik
word nie. Studies het getoon dat diere wat
beide implantate en ionofore toegedien is,
soveel as 21% beter GDT en 23% beter
VOV getoon het.
IONOFORE
Ionofore kan die VOV en GDT verbeter
deur die metaanproduksie te verminder,
die voorkoms van opblaas en asidose te
verminder en om siektes soos koksidiose
te verhoed. Ionofore verbeter VOV deur
die mikrobesamestelling en vertering in
die rumen te verander. Rumenbakterieë,
bekend as metanogene, produseer
metaangas as voervesel en grane verteer
word. Metaangas bevat energie, maar kan
nie deur die dier geabsorbeer en benut
word nie. Dit word dus as gas deur die
dier uitgeskei en gaan as energie verlore.
Ionofore verbeter VOV asook GDT deur
selektief metanogeniese bakterieë te
inhibeer en meer voerenergie vir die dier
beskikbaar te stel.
HORMONALE GROEI-IMPLANTATE
Hierdie produkte beïnvloed die wyse waar
op die liggaam voedingstowwe gebruik
nadat dit in die bloedstroom geabsorbeer
is. Groei-implantate bevorder die afskei
ding van reproduksiehormone wat natuurlik
in die liggaam voorkom. In manlike diere
vervang dit gedeeltelik die hormone wat
deur kastrasie verwyder word. Oor die
algemeen bevorder dit proteïenneerleg
ging en inhibeer vetneerlegging in die lig-
gaam. Vetneerlegging vereis meer as twee
keer die energie as proteïenneerlegging.
Verder bevat spiermassa ongeveer 70%
water en vet slegs 25% water. Dit beteken
dat vir elke tien kilogram spiere, slegs drie
kilogram van droë voer en sewe kilogram
van water afkomstig is. Hierdie verhouding
word feitlik omgekeer vir vetneerlegging
waar sewe kilogram van voer en drie kilo-
gram van water afkomstig is.
16
SENWES SCENARIO | SOMER • SUMMER 2019
15