LANDBOUKUNDIG
Vaalrivier-besoedeling by
KRISISPUNT
Hoe kan besproeiingsprodusente die
gehalte van die water verbeter?
Die Vaalrivier se besoedelingsvlakke het ʼn krisispunt bereik volgens ʼn verslag wat
onlangs deur Rand Water bekendgestel is. Die hoë E-coli-vlakke skep ernstige probleme
vir produsente wat die reg het om water uit die Vaalrivier en opvangsgebied te onttrek.
Maar hoe kan die besproeiingsprodusent die gehalte van sy toegekende water verbeter
sodat dit aan aanvaarbare norme voldoen om dit vir besproeiing en vee aan te wend?
Deur Juan Booysen
Hinterland: Besproeiingshoof
D
ie Vaalrivierstelsel voorsien
water aan 60% van die ekono
mie en 45% van die Suid-Afri
kaanse bevolking en daar
gaan dringend ’n taakspan saamgestel
moet word deur die Departement van
Waterwese om die probleem aan te
spreek en oplossings te vind. Sommige
van die plaaslike munisipaliteite se suiwe
ringsaanlegkapasiteit word met tussen
90% en 100% oorskry en dit sal indring
end opgegradeer moet word.
16
SENWES SCENARIO | SOMER 2018
Die hoofoorsaak van die Vaalrivier se
besoedeling is afkomstig van die geneu-
traliseerde, maar hoogs soutdraende suur
van myne se dreineringsafvalwater wat in
die Vaalrivier gepomp word. Daarby ook
die onbehandelde of gedeeltelik behan-
delde riool van, in baie gevalle riool
prosesseringsaanlegte wat nie onderhou
word nie, wat by die Vaalrivier instroom.
Die riool is ‘n hoofbron van ernstige
gesondheidsrisiko’s.
E-coli tellings is ’n aanduiding van riool-
water se teenwoordigheid in riviere. Rand
Water se toetse dui duidelik daarop dat
die vlakke van E-coli onaanvaarbaar hoog
is. E-coli tellings van 200 – 400 per ml
verteenwoordig reeds ’n aansienlike risiko
van “gastroïntestinale afwykings”. Waar
die Rietspruit by die Lochvaal aansluit,
is tellings so hoog as 57 940 per 100 ml
gemeet.
Die plaaslike munisipaliteite erken die
dilemma, maar verduidelik dat die oorsaak
hiervan toe te skryf is aan verouderde
infrastruktuur en ook menslike optrede.
Die uitdaging, soos in die verlede, om
addisionele waterverbruiksregte uit die
Vaalrivier en opvangsgebied te bekom,
het ook nou ’n nuwe element van uitda
ging begin skep. Ongeag of die verbrui-
ker in besit is van ’n Artikel 35(1) of Artikel
35(4) wat hom die reg verleen om water