LANDBOUKUNDIG
ingekoopte speenkalwers in ’n voer-
kraal afgerond, geslag en karkasse of
vleis as eindproduk gelewer.
Elkeen van hierdie produksiestelsels het,
behalwe basiese soortgelyke kuddebe
stuurspraktyke, ook eiesoortige bestuurs
kennis van gesondheid, voeding, biologie
se produktiwiteit, rekordhouding, bemar
king en risikobestuur nodig om suksesvol
te wees.
WAT IS DIE VOORDELE?
Voordele van ’n veevertakking as deel van
’n graanboerdery is die volgende:
➊ Diversifikasie of verdeling van alge
mene maar veral prysrisiko: Graan en
spesifiek mielies en maalprodukte soos
Hominy Chop, is die primêre energie-
bron vir diere in Suid-Afrika. ’n Swak
graanprys is ’n goedkoop prys vir vee-
produksie.
➋ Optimale benutting van grond: Natuur
like weiding op uitvalgrond - of aange-
plante weiding op marginale lande
vir graanproduksie kan produktief vir
veeproduksie gebruik word.
➌ Addisionele voerbronne:
Die basiese hulpbron wat die kapa-
siteit vir veeproduksie bepaal, is voer.
Graanboerdery verskaf verskillende
bronne van voer wat nie ten koste van
graanproduksie is nie en produktief vir
veeproduksie benut kan word.
➍ Kapasiteit vir voerproduksie:
Kuilvoer is wel ten koste van graan-
produksie, maar kan strategies en
koste-effektief as ’n voerbank vir die
veevertakking gebruik word.
➎ Effektiewe benutting van hulpbronne:
Veeproduksie het gespesialiseerde
toe rusting nodig maar is daar wel toe-
rusting, arbeid en bestuurskapasiteit
vir die graanboerdery wat ook vir die
veevertakking aangewend kan word.
➏ Effektiewe finansiële bestuur:
’n Veefaktor stel die boer in staat om
kontantvloei, inkomstebelasting en
koste beter te bestuur.
WATTER KENNIS EN
INFRASTRUKTUUR IS NODIG?
’n Veeproduksievertakking het spesifieke
toerusting, infrastruktuur en vakkundige
kennis nodig. Die volgende is tipies wat in
aanmerking geneem moet word:
• Hanteringsfasiliteite soos ‘n laaibank,
hanteringskrale en drukgang, afkamp
met draadheinings en loopgange,
vreet- en waterkrippe.
• Voerhanterings- en prosesseringtoe-
rusting soos grassny- en baalmasjien,
kuilvoerkerwer (kan ook ingekontrakteer
word), voer laai- en vervoertoerusting,
maaltoerusting om graan en/of ruvoer te
prosesseer, opbergfasiliteite vir voer.
• Arbeid wat vir veehantering opgelei en
verkieslik ’n natuurlike aanvoeling het
en wat daaglikse toesig en bestuur kan
doen.
• Spesifieke kennis oor veeproduksie-
bestuur asook bestuurskapasiteit om
strategiese en korrekte besluite betyds
te neem.
WATTER VOERBRONNE IS
BESKIKBAAR?
Die primêre hulpbron wat die grootte van
die veevertakking sal bepaal, is die hoe
veelheid voer wat beskikbaar is. Die vol-
gende voerbronne word tipies in ’n graan-
boerdery geproduseer en kan uitstekend
vir veeproduksie benut word:
• Mielies en maalprodukte soos Hominy
Chop, as graan wat gewoonlik op die
plaas of in die omgewing beskikbaar is.
• Gebaalde oesreste wat van die land
verwyder en as ruvoer geberg en
gevoer word.
• Oesreste op die land wat na die oes-
proses afgewei word.
• Natuurlike weiding wat op uitvalgrond
afgewei en/of wenakkers wat as hooi
gesny word.
• Aangeplante weiding wat op marginale
of ongeskikte gronde vir graanproduk
sie geproduseer kan word.
• Groenweiding as jaargewasse wat op
lande vir strategiese redes, soos wis-
selbou, geplant word.
• Stoek- of verdroogte mielies wat as
voer gemaal kan word.
• Kuilvoer wat van mielies op ‘n beperkte
oppervlakte gesny, geberg en deur die
jaar gevoer word.
Sodra besluit is watter bronne van voer die
beste gebruik sal kan word, is dit nodig om
die realistiese hoeveelhede en beskikbaar-
heid van elke bron deur die jaar te bere
ken. Hierdie inligting is die basis van ’n
voervloeiprogram vir die veeproduksiestel-
sel wat gekies word en sal bepaal hoeveel
diere met watter voerbron(ne) deur die jaar
gevoer sal kan word. Dit sal ook bepaal
watter voeraanvulling gebruik moet word
om gebalanseerde voer te kan voorsien
om maksimum produksie te verseker.
Om die produktiwiteit van produksiestelsels
vir beeste te verbeter.
Adviesdiens vir herkouervoeding
Voerprosessering, voedingsbestuur en formulering
van voere vir volhoubare produksieprestasie
Formuleer en verskaf konsentrate om formulasies te
komplimenteer
Dr. Kobus Swart 083 262 0946 • [email protected]
SENWES SCENARIO | WINTER 2018
7