JAG EN WAPENS
Jan, wat is die beste
“all round” kaliber?
As ‘n baie matige en gemaklike mens, is daar baie min goed wat my van stryk af bring.
� Deur Jan-Lodewyk Serfontein
Maar die bespreking van die beste
all round kaliber is een wat my
dwars in die krop steek. Die
grootste rede vir die gevoel is dat die
antwoord - “want ek het een” eintlik geen
water dra nie, en in meeste gesprekke
gereeld opduik. Kom ons kyk of ons met
feite dalk nader aan ‘n goeie all round
kaliber antwoord kan kom.
‘n All Rounder in ander sportsoorte word
gesien as ‘n speler wat vir ‘n span gekies
kan word in meer as een posisie. Met
ander woorde, die speler het die vermoë
om in meer as een posisie as die beste
gesien te word. Daarom moet ons bepaal
wat die posisies is wat die kaliber in moet
meeding en teen watter ander kalibers
moet hy meeding.
In jagterme is daar ‘n paar veranderlikes
wat bespreek kan word. Eerstens is
dit die terrein waar die kaliber gebruik
word. Tweedens is dit die grootte dier
wat gejag word. Van hier af kan ons baie
veranderlikes byvoeg soos terugskop,
koste om te skiet en beskikbaarheid van
ammunusie, om maar ‘n paar te noem.
Die eerste en tweede veranderlike is
sekerlik dié wat die meeste gewig dra in
die bespreking en daarom sal ons hulle
twee aanpak.
In Suid-Afrika kan die verskillende
terreine waar gejag word opgebreek word
in vlaktejag (lang afstande) en bosveldjag
(kort afstande). Vlakte jag vereis ‘n kaliber
wat oor ‘n afstand van 250m ‘n relatiewe
plat trajek het. Vir bosveldjag neig ons
na ‘n kaliber wat ‘n swaarder projektiel
stadiger skiet, maar ‘n goeie slaankrag
het, sodat die dier nie ver moet beweeg
ná die skoot geskiet is nie. Groote van die
diere wat gejag word, wissel meestal van
‘n springbok tot by ‘n eland. Buffel en die
res van die groot 5 is nie diere wat met ‘n
all rounder gejag word nie.
Kalibers met ‘n plat trajek is ‘n kaliber
wat sy projektiel teen ‘n hoë spoed kan
lanseer. Enigiets oor 2900fps sal ek reken
kan as ‘n plat trajek gesien word. Sodra
ons dan die kaliber in die bosveld wil
gebruik moet ons hom kan skiet met ‘n
swaar projektiel teen ongeveer 2400fps.
Die spoed van 2400fps behoort vir ons
genoeg penetrasievermoë te verskaf met
‘n swaer projektiel en genoeg slaankrag
dat die dier nie te ver loop voor hy val nie.
Behalwe vir ‘n goeie plat trajek wil ons
ook nog ‘n klein kaliber hê wat nie te veel
vleisskade maak op ‘n klein bok nie, maar
wel groot genoeg is om ‘n blouwildebees
in sy spore te kan stuit. En om ‘n
blouwildebees in sy spore te stuit, sit ook
nie in enige kaliber se broek nie. Kan ons
dus ‘n regte all rounder kry wat alles kan
doen wat ons wil hê? Kom ons kyk.
Daar is maar net ‘n handjie vol kalibers
wat gemaklik oor die 2900fps kan skiet.
Tesame met dit wil ons dan ‘n projektiel
skiet wat ongeveer 165gr en swaarder is
om die groot diere te stuit. Dit is nie nodig
om die 165gr teen 2900fps te lanseer
nie. As die 165gr teen 2400fps geskiet
kan word sal dit voldoende wees in die
bosveld. Solank die kaliber dan ‘n ligter
projektiel kan lanseer teen 2900fps, sal
ons naby aan ‘n all rounder wees.
Natuurlik is daar kalibers wat ‘n 165gr
en swaarder projektiel teen 2900fps kan
lanseer. Ons vleisskade op kleinwild
sal dan aansienlik meer as aanvaarbaar
wees. As gevolg van die vleisskade sal
ons dus sulke kalibers buite rekenig laat.
Meeste kalibers tot en met .270
Winchester, is nie ontwerp vir ‘n 165 gr
projektiel nie. Daarom sal ons na 7mm en
groter kalibers kyk. Die .338 kalibers is
ongeveer die groote kaliber wat in staat is
om ‘n 165gr en swaarder projektiel teen
2900fps en vinniger te lanseer. Daarom
sal ons nie groter as ‘n .338 oorweeg nie.
Kalibers tussen .270 en .338 wat teen
2900 fps kan skiet en swaarder as 165gr
kan lanseer, behoort dus ‘n lekker all
round kaliber te wees. Dat ‘n .270 ‘n groot
bok plat kan trek, is gewis. Die .338 sal
ook baie plat kan skiet, maar vir all round
gebruik sal ek kalibers tussen die twee as
‘n goeie opsie beskou.
My keuse vir ‘n all round kaliber as ek
net een kan kies? Ek sal moeilik kies
tussen ‘n 7x64 Breneke en ‘n 30-06
Springfield. Einde van die dag dink ek die
7x64 sal gelukkig wees om my keuse te
wees.
28
SENWES SCENARIO | WINTER 2020