GRAIN BROKERS | GRAANMAKELAARS
Grafiek 1: Reënvalverspreiding tydens swak El Niño jare vir die westelike
Bron: Saamgestel deur Thys Grobbelaar
produksiegebied.
Grafiek 2: Gemiddelde kumulatiewe reënvalverspreiding tydens swak El Niño jare vir die
westelike produksiegebied.
Bron: Saamgestel deur Thys Grobbelaar
werklike opbrengste vir die westelike
produksiegebied (sensitief vir El Niño
verskynsels) vergelyk word, is die gemid
delde opbrengs sedert die 1919-20
seisoen tot en met die 2017-18 seisoen
2.43mt/ha tydens La Niña jare, 1.56mt/
ha tydens El Niño jare en 1.9mt/ha tydens
neutrale seisoene. Indien hierdie gemid
deldes slegs bereken word vanaf die
1983-84 seisoen het La Niña jare 3.72mt/
ha, El Niño jare 2.68mt/ha en neutrale jare
3.18mt/ha opgelewer.
Deur egter slegs die gemiddeld van die
swak El Niño jare in ag te neem, lyk die
prentjie anders. Die gemiddelde opbrengs
van die 10 swak El Niño seisoene soos
aangedui in Tabel 1 is 2.24mt/ha wat beter
is as die langtermyngemiddeld van neu-
trale jare. Hierdie gemiddeld vir die swak
El Niño jare sedert 1983-84 was 3.54mt/
ha, wat weereens beter is as die opbrengs
tydens neutrale jare oor dieselfde tydperk.
Dit word dus duidelik dat swak El Niño
jare nie noodwendig gepaard gaan met
ondergemiddelde opbrengsrealisasie nie.
Hierdie opbrengsverwagting kan egter wel
gekoppel word aan kumulatiewe reënval,
maar ook die verspreiding van reënval
soos aangedui in Grafiek 1 en Grafiek 2.
Die reënval tydens swak El Niño jare
dui nie noodwendig kumulatief op onder-
gemiddelde reënval nie. Die gemiddelde
kumulatiewe reënval tydens hierdie
seisoene was 524.7mm teenoor die
langtermyn kumulatiewe gemiddeld van
553.8mm. As daar egter na die versprei
ding van die reënval gekyk word in Grafiek
1, is die afwyking van die langtermyn
gemiddeld vir elke maand vanaf Junie
tot die volgende jaar Junie heelwat klei
ner vanaf September tot Desember met
die groter afwykings vanaf Januarie tot
Maart. Inteendeel, die swak El Niño jare
se gemiddelde reënval vir September tot
Desember was hoër as die langtermyn
gemiddelde reënval vir hierdie maande.
Die swak El Niño jare se gemiddelde
reënval vanaf Januarie tot Maart is egter
onder die langtermyn gemiddelde reënval
wat daarop kan dui dat swak El Niño jare
wel tot laer reënval kan lei tydens die tra-
disionele midsomerdroogtetydperk. Indien
die gemiddelde reënval egter kumulatief
voorgestel word soos in Grafiek 2, word
die afwyking in reënvalverspreiding meer
duidelik.
Om op te som, hierdie artikel het nie
ten doel om ’n voorspelling te maak vir die
2018-19 seisoen ten opsigte van reënver-
wagting nie. Die inligting hierin vervat is
gebaseer op werklike historiese realisasie
van weerverskynsels en getoetste modelle
oor tyd. Die afleiding wat uit die verwag-
tings gemaak kan word, is dat die pro-
duksieseisoen waarskynlik gekenmerk sal
word as ’n swak El Niño seisoen. Hierdie
tipe El Niño seisoen word nie noodwen-
dig gekenmerk deur baie swak onder
gemiddelde opbrengste in die meer sen-
sitiewe westelike produksiegebied nie en
kumulatiewe reënval wyk ook nie werklik
baie af van die langtermyn gemiddelde
reënval nie. Dit was egter wel opvallend
dat die verspreiding van reënval dui
op meer gunstige kumulatiewe reënval
tydens die plantvenster van September
tot Desember, maar dat die reënval onder
gemiddeld kan wees vir die tradisionele
midsomerdroogtetydperk. Gegewe die
waarneming sal dit altyd sinvol wees vir
produsente om aanplantingbeplanning en
plantdatumverspreiding sodanig aan te
pas om die potensiële midsomerrisiko aan
te spreek. Seisoene bly nietemin uniek en
die ontwikkeling van die bestaande sei
soen is geen uitsondering nie. Elke pro-
dusent sal dus sy eie risiko moet bepaal
en seker maak dat beskikbare grondvog
voldoende is voor ʼn aanplantingsbesluit
geneem word.
SENWES SCENARIO | KOPSKUIF 2019
35