•••
• •
KO L SK O O T • •
Wat beteken my
kaliber se naam?
JAN-LODEWYK SERFONTEIN
V
oor gewere ontwerp en
vervaardig is, was daar
ander wapens wat gebruik is om
te oorleef en oorlog mee te voer.
Messe, spiese en ’n pyl en boog is
maar net ’n paar van die wapens
wat deur die tyd gebruik is. Net
soos gewere het ander wapens
ook beskrywings of name gehad
om hulle uit te ken tussen ander.
Die lang boog, kort boog en die
‘recurve’ boog is voorbeelde van
sulke beskrywings.
In die 17de eeu in Noord-Amerika
is daar met gewere geskiet wat
langer was as 6 voet en nie baie
akkuraat was nie. Gedurende die
18de eeu in Europa is gewere ont-
werp wat selde langer as 30-duim
lope gehad het. Die lope het ook
groewe in gehad wat gewissel het
tussen 7 en 9 diep groewe wat ‘n
stadige draai gehad het.
Gedurende die 18 de eeu was
kommunikasie en standaarde
nie goed ontwikkel nie en is baie
nuwe gewere en kalibers op twee
verskillende kontinente ontwerp.
Vanaf die 18de eeu tot en met
die hede is amper dieselfde ma
nier gebruik om nuwe kalibers te
‘doop’. Intussen is daar wel twee
organisasies waar kalibers gelys
en getoets word, maar die twee
organisasies gebruik nog steeds
verskillende metodes vir bena
ming.
By die benaming van ’n kaliber
wat sy oorsprong in Europa het,
word gewoonlik twee mates ge
noem saam met ’n naam. Die
eerste mate is die deursnee van die
koeël in mm en die tweede mate is
die lengte van die dop. Die naam
is meestal die vervaardiger wat die
kaliber oorspronklik ontwerp het.
Dus is ’n 7 x 57 Mauser se koeël 7
mm in deursnee. Sy dop is 57 mm
lank en die Mauser fabriek het die
kaliber ontwerp.
Wapens wat hulle oorsprong in
Amerika het, se benaming het
gewoonlik net een lengte met ’n
naam. Die lengte is in duime. So
is ’n .243 Winchester se koeël .243
van ’n duim in deursnee en deur
die Winchester fabriek ontwerp.
Belangrik om te let dat die koeël
se deursnee .243 van ’n duim is en
nie 243 duim is nie.
Maar hoekom gebruik my
308 Winchester en my 300
Winchester Magnum dieselfde
deursnee koeël? En hoekom is my
303 koeël se deursnee meer as my
308 koeël se deursnee?
Wanneer na die volgende dwars
snit van ’n geweer se loop gekyk
word, kan waargeneem word dat
die loop twee verskillende deur
sneegate het, waar X die boor-
diameter en Y die groefdiameter
is.
Die deursnee van ’n koeël, in die
naam van die kaliber, kan die
groef- of die boordiameter wees.
In die benaming van ’n 303 is
die boordiameter gebruik. In die
benaming van ’n 308 Winchester
is die groefdiameter gebruik om
die koeël se deursnee te beskryf.
Met die benaming van die 300
WM is die boordiameter gebruik
vir die benaming van die spesifieke
kaliber.
’N PAAR INTERESSANTE KALIBERNAME
• 30-06 Springfield: .300 Boor
diameter koeël wat in 1906
ontwikkel is.
• 25-06 Remington: .30-06
Springfield dop wat afgenek is
om ’n .257 kaliber koeël te kan
skiet.
• 308 Winchester: Ook bekend
as die 7.62 x 51 aangesien sy
boordiameter 7.62mm en sy
lengte 51mm is.
• 7mm-08 Remington: .308
Winchester dop wat afgenek
is om ’n 7mm kaliber koeël te
kan skiet.
• 22-250 Remington: 250 Savage
dop wat afgenek is om ’n .224
kaliber koeël te kan skiet.
Wees versigtig vir die 6.5-284
Norma, want die .284 dop is
in Amerika deur Winchester
ontwerp. Later, in Amerika, het
Norma dit afgenek na ’n 6.5mm
kaliber koeël toe. Daarom die
6.5mm en die .284 duim in een
naam!
SENWES Scenario • APRIL/MEI 2017
51