•••
HA N D E LSN U U S
Winterweiding gapingvullers:
Watter is die opsies?
J
apannese Radys en al die
kleingraangroenvoere (stoel
rog, korog en swart- en witha
wer) is die gewasse wat die poten
siële gapings in jou voervloei
aan die einde van die herfs, deur
die winter en in die vroeë lente
kan aanvul. Dié gewasse word
gewoonlik onder droëlandtoestan
de verbou indien vogbewaring
toegepas kon word. Anders
is besproeiing of aanvullende
besproeiing nodig vir suksesvolle
verbouing.
JAPANNESE RADYS
Japannese radys is waarskynlik die
mees onderskatte voergewas in
Suid-Afrika. Daar is geen ander
gewas wat water en kunsmis so
doeltreffend omskakel in voer soos
Japannese radys nie. Dit is ’n sap
pige voerbron vir vee in die droë
wintermaande. Dit is veral nuttig
waar min of geen weiding onder
besproeiing beskikbaar is nie.
Dis goed aangepas vir die koeler
oostelike dele en word in die herfs
en winter tot in die vroeë lente
benut. Dit is nie rypgevoelig nie
en benodig ongeveer 350 mm
reën oor die viermaande-groeityd
perk.
Japannese radys groei die
beste op ligte sand- of sandleem
gronde. Vermy gedeeltes wat
geneig is om te versuip. Die fyn
saad van Japannese radys vereis
’n goed voorbereide, ferm saad
bed vir suksesvolle vestiging. Pas
vogbewaringspraktyke toe in die
maande wat die planttyd vooraf
gaan. Dit kan loon om die saad
vas te rol.
Planttyd in die koeler produk
siegebiede is vroeg tot middel
42
Desember, alhoewel Januarie tot
einde Februarie die algemene
planttyd is. Plant in rye van 45
of 90 cm en nie dieper as 25 mm
nie. Ideaal moet plante ongeveer
40 cm in die ry gespasieer wees.
Onder droëland word ongeveer
2 kg saad per hektaar en onder
besproeiing ongeveer 3.5 kg saad
per hektaar geplant.
Die droëmateriaal is hoogs
verteerbaar en dit is goeie voer vir
skape en beeste. Vir beeste is dit
beter om die radyse uit te trek of
uit te ploeg en heel te voer, maar
skape bewei dit baie effektief.
Dit is meer suurverdraagsaam
as byvoorbeeld mielies. Bemes
tydens planttyd die plant deur
’n kunsmismengsel van N, P en
K onder en eenkant van die saad
in die ry toe te dien met peile
soortgelyk aan dié vir groenvoer
produksie toegedien. Indien die
voedingstatus van die grond
goed is, kan met plant ongeveer
30 kg N/ha toegedien word. ’n
Topbemesting van 50 – 70 kg
stikstof/ha kan vyf tot ses weke na
plant toegedien word as die vog
status gunstig is.
Moontlike Produksie: (Somerreënval)
Reënval
(mm)
550 – 600
t DM /
ha
4
KVE / ha vir 120
dae
35
600 – 800
6
50
>800
10
85
DM
KVE
t
= Droëmateriaal
= Kleinvee-eenhede.
= ton
KULTIVARS
Daar is onder andere twee Japannese radyskultivars beskikbaar,
Endurance en Nooitgedacht.
Apr/Mei 2016 • SENWES Scenario
Nooitgedacht is die ouer kultivar,
maar is steeds gewild vanweë sy
goeie reputasie onder boere, en
met reg so. Endurance is ’n unieke
laat blom, sagte blaartipe voer
radys, met ’n knol en blaarmate
riaal van goeie kwaliteit. Dit lewer
gewoonlik produksie tot die einde
van Augustus en in sommige ge
biede selfs tot middel September.
GROENVOERE
Groenvoer bestaan uit drie soorte
gewasse, hawer, korog en stoelrog,
waarvan hawer die smaaklikste vir
vee is. Hawer is egter ook die mees
kouegevoelig en indien wintertem
perature gereeld laer as -5°C daal,
behoort korog of stoelrog meer
suksesvol te wees.
Uit die gewasse is stoelrog die
mees koueverdraagsaam en kan dit
temperature onder -15°C steeds
goed verdra.
Groenvoere word net soos
koringkultivars onderverdeel in
winter-, lente- en intermediêre
tipes. Wintertipes het ’n koue
behoefte (vernalisasie) voordat
dit oor sal gaan na saadvorming.
Lentetipes daarenteen het geen
kouebehoefte om in saad te kom
nie. Intermediêre tipes lê tussen
winter- en lentetipes, wat hul
kouebehoefte vir saadvorming
betref. Hulle kom nooit so gou in
die saad soos lentetipes nie, maar
het ook nie ’n kouebehoefte nie.
Die groeiklasse wat die beste
vir groenvoerweiding geskik is, is
die intermediêre en wintertipes.
Redelik tot uitstekende hergroei
ná beweiding word van dié groepe
verkry. Lentetipe groenvoerkulti
vars het egter ’n baie meer spesi
fieke aanwending.