1.1 AANLEIDING
Dankzij de hoge( rest) waarde en eeuwige recyclebaarheid van metalen als element worden veel metalen uit e-waste teruggewonnen. Producentenvereniging NMVP( z. j.) en Van Schaik en Reuter( 2014) publiceerden studies en handvatten voor hergebruik van grondstoffen. Toch is er nog veel te winnen. Koninklijke Metaalunie( z. j.) en de recyclingbranche zien binnen het programma Circulaire metaalketen meer kansen voor milieu en ondernemers in Nederland. Zo vragen recyclers om een recyclevriendelijker ontwerp van producten- beter bekend als design for recycling( Metaal Recycling Federatie, 2016)- om meer materialen uit e-waste te kunnen herwinnen. Het Ministerie van EZ en MVO Nederland( 2014) werken in hun Ambitie 2020 aan een innovatieve economie met een slimme en duurzame inzet van mensen, grondstoffen en materialen.
Belangrijke begrippen Circulariteit / Hergebruik en behouden van producten en circulaire economie materialen zodat grondstoffen hun waarde behouden( MVO Nederland, 2016) e-waste of afval van elektronische consumentenproducten WEEE keten De productieketen bestaande uit het economische proces van grondstof tot consument of gebruiker.
Binnen het onderzoeksprogramma Circulaire metaalketen willen recyclers samen met productontwerpers recyclingknelpunten in e-waste oplossen. Wat is de vraag achter deze vraag? Waarom is het tot nu toe niet gelukt om samen knelpunten op te lossen? Om oplossingsrichtingen duidelijker te krijgen is eerst inzicht nodig in knelpunten en kansen die verschillende spelers in de ketens van e-waste ervaren. Daarom formuleerden het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Expertisecentrum Sustainable Business( ESB) van Avans Hogeschool en twee recyclingbedrijven een brede verkennende onderzoeksvraag vanuit de praktijk van recycling.
1.2 DOEL VAN HET ONDERZOEK
E-waste bestaat uit honderden productsoorten en productieketens die wereldwijd zijn verspreid. Vanwege de beperkte tijd en middelen konden deze onmogelijk allemaal bestudeerd worden. Vooronderzoek naar ketenontwikkelingen en Nederlandse recyclers beperkte de scope van het onderzoek daarom tot twee kansrijke e-waste productgroepen, vanwege hun specifieke demontagevraagstukken en de waarde van de zeldzame aardmetalen( Wassink, 2016):
• smartphones
•( batterijen in) elektrische tandenborstels.
10