Ψηφιακά Δεδομένα
και Εμπορική Εκμετάλευση
QUBIT 18
για παράδειγμα, «προσφέρει στο Netflix χρήσιμες πληροφορίες για τη διαφήμιση και τις ευκαιρίες της προγραμματισμένης τοποθέτησης προϊόντος» (ό.π.). Επιπλέον, η διαδραστικότητα που η ταινία προσέ-
φερε στους θεατές, συνιστά ένα δυναμι-
κότατο επιτηρητικό πεδίο, εφόσον αυξά-
νει το βαθμό διείσδυσης στα κίνητρα πίσω από τη συμπεριφορά τους. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Elnahla, «Όμοια με τη reality τηλεόραση που εξισώνει την επίμονη παρακολούθηση με τη δημιουργικότητα και 83 την ατομική έκφραση και αποστιγματίζει τη στενή επιτήρηση, το είδος των διαδραστικών ταινιών συνιστά μια ήπια μορφή πανο-
πτικής επιτήρησης», η οποία δεν είναι αυτή τη φορά παθητική, είναι ενεργή και εξασφαλίζεται μέσα από τη νέα δύναμη του θεατή που «μόνο αυξάνει την κατα-
γραφή και την προφιλοποίηση των επιλο-
γών του» (2019: 4). Όσο εμείς κρατάμε στα χέρια μας και ελέγχουμε την εξέλιξη της ιστορίας της ζωής του Stefan, την ίδια στιγμή, το Netflix παρατηρεί και μελετά τη συμπεριφορά μας. Η Elnahla παρα-
τηρεί πως «Σε σχέση με το παραδοσιακό περιεχόμενο, το διαδραστικό είδος είναι μια νέα μορφή εξόρυξης δεδομένων που δίνει τη δυνατότητα για περαιτέρω ανα-
κάλυψη μοτίβων και πληροφοριών σε επί-
πεδο ανάλυσης των τάσεων, ξεπερνώντας τα όρια του τι, πότε και για πόσο οι θεα-
τές παρακολουθούν ένα πρόγραμμα και συλλέγοντας δεδομένα που αφορούν σε αποφάσεις που λαμβάνονται σε πραγμα-
τικό χρόνο» (ό.π.), και κλείνει τονίζοντας πως, όσο περισσότερο έλεγχο αποκτούμε εμείς οι διαδραστικοί χρήστες, ως νέοι θε-
οί, τόσο περισσότερο χειραγωγούμαστε.
Πηγή: Elnahla, N. (2020). Black Mirror: Bandersnatch and how Netflix manipulates us, the new gods. Consumption Markets & Culture, 23, 506 - 511.
Μαριλένα Κατσαρού
[Το κείμενο αποτελεί μερικώς παραλλαγμένο απόσπασμα από τη διπλωματική εργασία της γράφουσας, βλ. Βιβλιοθήκη Πάνδημος – Παντειακές Δημοσιεύσεις]