QUBTI 13
Ψηγιακά Δεδομένα
και Εμπορική Εκμετάλευση
Εικονικοί βοηθοί: πώς χρησιμοποιούν τα έμφυλα
στερεότυπα στην υπηρεσία του καπιταλισμού της επιτήρησης.
Παραδείγματα εικονικών προσωπικών βοηθών είναι το "Siri" της Αpple και το "Alexa" της Amazon. Ο χρήστης επικοινωνεί μαζί τους φωνητικά και λαμβάνει αντίστοιχα ηχητική απάντηση. Σημειώνοντας παραδείγματος χάριν το ημερολόγιο με τις δραστηριότητες ενός ατόμου ή απαντώντας σε ερωτήσεις για προϊόντα-υπηρεσίες κ.ο.κ δημιουργείται ένα έδαφος πρόσφορο για διαφημίσεις στοχευμένες και προσα-
ρμοσμένες στην ζωή και τις ανάγκες του εκάστοτε χρήστη.
Στο συγκεκριμένο κείμενο εξετάζουμε την περίπτωση της γυναικείας φωνής και πώς εκείνη μπορεί να υπηρετήσει
αποτελεσματικά το " surveillance capitalism".
Μια γυναικεία φωνή μπορεί να πάρει πολλούς (κοινωνικά προκαθορισμένους) ρόλους για το ανδρικό -και όχι μόνο- κοινό. Όλοι οι ρόλοι όμως στοχεύουν προς μια κατεύθυνση:
την εμπορική εκμετάλλευση των δεδομένων του χρήστη.
Από τη μία, ο ρόλος της μητέρας, της "φροντίστριας", μιας γυναικείας φιγούρας-πρότυπο που αναλαμβάνει να περι-
ποιηθεί τον χρήστη και να του παρέχει με έναν
οικείο-φροντιστικό τρόπο όσα χρειάζεται.
Από την άλλη, η γυναίκα βοηθός σεξουαλικοποιείται μέσα από την στερεοτυπική αναπαράσταση της γυναίκας που υπάρχει για να ικανοποιεί τις ανάγκες του άνδρα και παίρνει το ρόλο
της συζύγου/συντρόφου.
(Σύμφωνα με το επιστημονικό άρθρο: Heather Suzanne Woods (2018): Asking more of Siri and Alexa: feminine persona in service of surveillance capitalism, Critical Studies in Media Communication, η αποτελεσματικότητα του ρόλου αποκαλύπτεται και από κριτικές των ίδιων των χρηστών που ανέφεραν ότι οι ικανότητές της την κάνουν σχεδόν την τέλεια σύζυγο, πολλοί υποστήριξαν ότι δεν είναι απλά ένα εργαλείο
αλλά μια σύντροφος που μπορείς να ερωτευτείς.)
Η εικονική βοηθός λοιπόν υποδυόμενη μια γυναικεία φι-
γούρα, αποκτά πρόσβαση στα προσωπικά-ιδιωτικά σημεία της ζωής του χρήστη προκειμένου να συλλέξει τα δεδομένα