Q- interviews
QUBIT 113
μένων: πολλές φορές μπορεί για ένα θέμα να μην υπάρχουν προσβάσιμα ανοικτά δεδομένα και ενδεχομένως ο δημοσιογράφος δεδομένων να οφείλει να τα συλλέξει από διάφορα σημεία διανομής, ως προϊόν της έρευνάς του, προκειμένου να τα δια-
θέσει στο ευρύ κοινό. Τα ανοικτά δεδομένα είναι πολύ βασικός παράγοντας, τόσο ως προαπαιτούμενο για να γίνει η δημοσιογραφία δεδομένων όσο και ως προστι-
θέμενη αξία».
Η αξία που εντοπίζει ο δημοσιογράφος δεδομένων στα “open data” και η ιδιαίτερη σπουδαιότητα που αποκτά στο ψηφιακό πλαίσιο η αρχή της ανοικτότητας των δεδομένων αποδεικνύονται αδιαμφισβήτητες. Σημαντική διαπίστωση αποτελεί, ωστόσο, ότι τα δεδομένα οφείλουν όχι μόνο να είναι ευρέως προσβάσιμα αλλά και να καθίστανται διαθέσιμα μέσω αδειών χρήσης Creative Commons (CC), έτσι ώστε να μπορεί να τα ανακτήσει ο εκάστοτε ερευνητής, χωρίς περαιτέρω νομικές κυρώ-
σεις. «Η άδεια χρήσης περιεχομένου, που δεν αφορά απαραίτητα δεδομένα αλλά οποιοδήποτε δημοσιευμένο κειμενικό ή οπτικοακουστικό υλικό, σχετίζεται με τον βαθμό παροχής του δικαιώματος επεξεργασίας, αναδημοσίευσης και διαμοιρασμού
του περιεχομένου».
Η διάθεση περιεχομένου μέσω των αδειών χρήσης Creative Commons συντελεί επομένως στην ενίσχυση της δημοσιογραφικής κοινότητας καθώς με αφορμή τον διαμοιρασμό των δεδομένων οι επαγγελματίες του χώρου μοιράζονται κοινές αξίες και τα ιδανικά της διαφάνειας της πληροφορίας, της ελεύθερης διακίνησης της και της συνεργατικότητας που δεν συναντούν σύνορα και περιορισμούς στο ψηφιακό περιβάλλον. Με αυτόν τον τρόπο καλύπτεται η ελευθερία μετάδοσης των δεδο-
μένων.
«Δεν γίνεται να έχεις ανοικτά δεδομένα, με ένα “κλειδωμένο” copyright, με βάση το οποίο δεν θα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει κανείς»
Ένα βήμα πιο κοντά στην λογοδοσία
«H δημοσιογραφία δεδομένων βασίζεται στις διαχρονικές αρχές της δημοσιο-
γραφίας, που είναι η έρευνα, η επιβεβαίωση και εξακρίβωση της πληροφορίας, η τεκμηρίωση και η αφήγηση. Πρόσθετα σε αυτά χρησιμοποιεί διεπιστημονικές γνώ-
σεις και τεχνικές, για να δώσει σε αυτές τις παραδοσιακές αξίες μια νέα διάσταση, είτε ως προς τη διαδικασία, είτε ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο». Ο κλάδος, λειτουργεί, επομένως, ως ένα πρόσθετο μέσο τεκμηρίωσης και διασταύρωσης της είδησης στην «εργαλειοθήκη» του επαγγελματία δημοσιογράφου, που μεταξύ άλ-
λων, δύναται να συμβάλλει στην αναγνώριση των “fake news” και να αναδείξει τη
διαφάνεια της πληροφόρησης.
Υπό αυτό το πρίσμα, τα ανοικτά δεδομένα μπορούν να θεωρηθούν ως ένα πρόσθετο εργαλείο εκδημοκρατισμού της πληροφορίας στον κλάδο. «Αυτό που εκτιμώ πολύ