Airbnb:
μια εφήμερη τάση;
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται παγκοσμίως μια τεράστια αύξηση στη ζήτηση υπηρεσιών βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων, με δημοφιλέστερη πλατφόρμα αυτή της εταιρείας Airbnb. Όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες επιλέγουν την ομολογουμένως φθηνότερη αυτή λύση, παραγκωνίζοντας σταδιακά τους ξενώνες και τα ξενοδοχεία. Η νέα πρακτική έχει πάρει διαστάσεις και στην Ελλάδα. Ενδεικτικά, από 32 κατοικίες που ήταν διαθέσιμες για ενοικίαση στην Αθήνα το 2011 (όταν δηλα-
κερδούν χωρίς να τους επιβάλλεται καμία φορολογία. Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Σε μια ολιστική προσέγγι-
ση του θέματος, απαιτείται να γίνουν έρευνες σχε-
τικά με το αποτύπωμα που αφήνει η πρακτική αυτή
σε διάφορες περιοχές και να παρθούν ορισμένα
μέτρα αντιμετώπισής του. Είναι, λοιπόν, η
κατάσταση αυτή μια εφήμερη τάση ή πρέπει
να αντιμετωπισθεί ως μια μόνιμη κατάσταση;
Ο χρόνος θα το δείξει.
Πηγές:Newsbeast.gr. (2019). Ξεφουσκώνει το φαινόμενο της Airbnb στην Αττική. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2020. Insider.gr. (2018). Πώς διαμορφώνεται ο χάρτης της Airbnb στην Ελλάδα. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2020.
δή ξεκίνησε η πλατφόρμα), ο αριθμός αυτός έφτασε τις 14,252 κατοικίες σε όλη την πρωτεύουσα το 2018 (Insider.gr, 2018).
Η απουσία νομικού πλαισίου συνέβαλε στην άνθηση του φαινομένου, αφού δεν ήταν λίγοι οι ιδιοκτήτες κατοικιών που βρήκαν ευκαιρία να πολλαπλασιάσουν τα κέρδη από την είσπραξη ενοικίων, χωρίς να τους επιβάλλεται οποιαδήποτε φορολογία. Επιπρόσθετα, η αύξηση του αριθμού βραχυπρόθεσμων μισθώσεων οδήγησε σε αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ολόκληρη τη χώρα, με τις πιο σοβαρές να εντοπίζονται στην Αθήνα. Ο περιορισμός των κατοικιών που διατίθενται για μακροπρόθεσμες μισθώσεις οδήγησε σε κατακόρυφη αύξηση των ενοικίων, ενώ η αναμόρφωση ολόκληρων περιοχών οδήγησε στη σταδιακή διάβρωση της ταυτότητάς τους.
Παρ’ όλα αυτά, στη συζήτηση έρχεται να προστεθεί μια νέα συνιστώσα. Τον τελευταίο χρόνο στην Αττική παρατηρείται ύφεση τόσο στην πληρότητα των εν λόγω καταλυμάτων, όσο και στα έσοδα που προκύπτουν από την ενοικίασή τους (Newsbeast.gr, 2019). Συγκεκριμένα, η μέση πληρότητα το Μάιο του 2019 παρουσίασε μείωση 3% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2018. Πτώση 9% παρουσίασαν και τα έσοδα ανά δωμάτιο. Τα υπ’ όψιν δεδομένα, σε συνδυασμό με το διάλογο που αναπτύσσεται γύρω από την αναγκαιότητα ρύθμισης των διάφορων πτυχών του φαινομένου, εγείρουν το εξής ερώτημα: Είναι, όντως, αναγκαία η ρύθμιση αυτή ή πρόκειται για μια εφήμερη κατάσταση η οποία εκτονώνεται και τα πράγματα θα επιστρέψουν σταδιακά στην κανονικότητα;
Οι αριθμοί, πάντως, δείχνουν ύφεση του φαινομένου. Βέβαια, η μείωση της πληρότητας στην Αττική, δε σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι η πρακτική αυτή θα εκλείψει, καθώς ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος. Η αναγκαιότητα στενής παρακολούθησης των εξελίξεων είναι επιβεβλημένη. Σε περίπτωση που οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις συνεχιστούν στο βαθμό που υφίστανται σήμερα, απαιτείται ένα ισχυρό νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο, καθώς το μέγεθος των κερδών των εταιρειών όπως η Airbnb είναι δυσθεώρητο. Είναι πολύ πιθανό η επιβολή φορολογίας να επηρεάσει αρνητικά τις εταιρείες, καθώς όπως αναφέρει ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδος Γιάννης Ρεβύθης: «η φορολογία μπορεί να φτάσει μέχρι το 45%».
Εν κατακλείδι, διαφαίνεται ότι παρά τη μείωση στην πληρότητα των κατοικιών βραχυπρόθεσμης ενοικίασης και των εσόδων από αυτές, το φαινόμενο Airbnb ήρθε για να μείνει. Συνεπώς, απαιτούνται ενέργειες καταρχάς εκ μέρους του κράτους. Η ρύθμιση της φορολογίας θα βάλει τάξη στον άναρχο και ανέλεγκτο τρόπο με τον οποίο παραχωρούνται τα καταλύματα
σήμερα. Από την άλλη, εταιρείες όπως η Airbnb θα πρέπει
να αποδεχθούν ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν να αισχρο-
Πολύκαρπος Θωμά