FRIDERICI I, IMPERATORIS DIPLOMA, PER QUOD REIPUBLICAE MEDIOLANENSI CON- CEDIT COMPLURA CASTELLA SITA INTER ABDUAM & OLIUM, ANNO 1186. In nomine sanctissime & individue Trinitatis. Fridericus divina favente clementia Romanorum Imperator Augustus. Imperatoriam majestatem decet esse non solum legibus & vigore riale justìtie reverendam, verùm etiam largifluis Imperialis munificentie beneficiis commendam. Cujus nimirum in rebus agendis hec debet esse providentia discretionis, ut prospecta singulorum fidelitate, unicuique pro qualitate & quantitate servitiorum ad eorum merita digne respondeat. Illos autem precipue familiaritatis sue gratia dignetur, quos fidei constantia Principis favore dignos facit, & imperterrita strenuitatis alacritas reddit acceptos. In quorum numero secure computantes imo quamplurimis anteferentes dilectos ac fideles nostros Potestatem & Consules, nec non & Comune civitatis Mediolani, ipsi Communi iam dicte Civitatis ex mera liberalitate Imperialis gratie concedimus Rivoltam, Caxiratem. Agnianellum, Pandinum, Mixanum, Varate, Calvenzanum, Ardagum, Paradinum, Turmium, Comazanum, Gardellam, Diveram, Roncadellum, Pradam, Vidalengum, Pagazanum, Caravantium, Potenzo, Bregnanum, & omnia alia his adjacentia loca, que Comune Mediolanense quondam habuisse & tenuisse inter Aduam e Olium dignoscitur, & ut ab hinc in antea in eis omnem jurisdictionem & consuetudines, bonasque usantias habeat tam in fodris quam in soltis & munitionibus, aliisque rationibus & oneribus ad res & personas pertinentibus; sicuti in aliis locis Mediolanensis Comitatus habere consuevit & tenere, sepe dicto Communi Imperiali auctoritate confirmamus. Et nullus Dux, nullus Marchio, nullus Comes, neque Capitaneus, nulla Civitas, nullum Commune, nullave Potestas, nulla denique persona humilis vel alta, secularis vel Ecclesiastica, hanc nostre majestatis paginam audeat violare, nec predicto Fideles nostros aliquibus injuriis sive damnis presumat aggravare. Quod qui fecerit, in ultionem temeritatis sue componat centum Libras auri puri, quorum medietas Imperiali Camere, reliquia vero injuriam passis persolvatur. Huius rei teste sunt Rodulfus Treverensis Electus, Willelmus Astenis, Bonifacius Novariensis Episcopi, Fridericus Prepositus Sancti Thome in Argentina, Bonifacius Marchio Montisferrati, Marchio Moroellus, Rodulphus de Rapräethis Wilre, Albertus Ferrariensis, Ottobellus Mediolanensis Judices Curie nostre, Guido de Sancto Nazario, & Reinerus frater ejus, Rodulphus Camerarius & alii quamplures.
DIPLOMA DI FEDERIGO I °, IMPERATORE COL QUALE ASSEGNA ALLA REPUBBLICA MILANESE NUMEROSI CASTELLI POSTI TRA L’ ADDAE L’ OGLIO, ANNO 1186. In nome della santissima e individua Trinità. Federico, per divina clemenza Imperatore Augusto dei Romani. Si addice alla maestà imperiale esser venerabile non solo per le leggi e per il prestigio di una rigorosa giustizia, ma essere anche encomiabile per i generosi benefici dell’ Imperiale munificenza. E specialmente nell ' agire, questa deve essere la sua lungimirante discrezione, così che, osservata diligentemente la fedeltà dei singoli, a ciascuno risponda in modo adeguato ai rispettivi meriti, in rapporto qualità e quantità dei servigi. Egli degni dunque particolarmente della grazia della sua familiarità quelli che l’ inalterabile fedeltà rende meritevoli del favore di un Principe. E annoverando con certezza nel numero di essi, anzi anteponendo ai più i diletti e fedeli nostri Podestà e Consoli, nonché il Comune della Città di Milano, al Comune stesso della già detta città per mera liberalità della grazia Imperiale concediamo Rivolta, Casirate, Agnadello, Pandino, Misano, Vailate, Calvenzano, Arzago, Paladino, Dovera, Roncadello, Prada(= Corte di Palasio), Vidalengo, Pagazzano Caravaggio, Potenzo(= Pontirolo o Corenzo?), Brignano, & tutti gli altri luoghi adiacenti ad essi, i quali si è certi che il Comune di Milano ha avuto e posseduto tra l’ Adda e 1’ Oglio. E affinchè d ' ora in avanti abbia in essi ogni giurisdizione, consuetudini e buone usanze tanto nei fodri(= annona militare) quanto negli averi e nei vettovagliamenti, e nelle altre ragioni e oneri pertinenti alle cose e alle persone; così come negli altri luoghi il Contado Milanese fu solito avere e possedere, confermiamo formalmente con la comune Autorità Imperiale. E nessun Duca, nessun Marchese, nessun Conte, nè Capitano, nessuna città, nessun Comune o nessun Podestà, nessuna persona infine né umile né alta, secolare o Ecclesiastica, osi violare questo scritto della maestà nostra né presuma di aggravare i predetti Fedeli nostri con qualche ingiuria o danno. Che se qualcuno farà questo, in punizione della sua temerità raccolga cento Lire di oro puro, di cui paghi la metà alla Camera Imperiale, e il rimanente poi a quelli che hanno subito l’ offesa. Di questo sono testimoni Rodolfo Vescovo Eletto di Treviri, Willelmo Vescovo di Asti, Bonifacio Vescovo di Novara, Federico Preposito di San Tommaso in Argentina, Bonifacio Marchese del Monferrato, il Marchese Moroello, i Giudici della nostra Curia Rodolfo de Rapraetis Wilre, Alberto di Ferrara, Ottobello