Pierwsze lata wolności w Teatrze Polskim w Poznaniu ( 1918-1924 )
53
1923 r . Rada Miejska uchwaliła wniosek Magistratu o zaciągnięcie pożyczki z Krajowej Kasy w wysokości stu mln mk na pokrycie deficytu Teatrów Miejskich , które wykazały one w po pierwszych czterech miesiącach w sezonie 1922 / 23 57 . W 1923 r . w obliczu narastającego kryzysu gospodarczego władze miejskie zmuszone były podjąć kroki ograniczające wydatki na finansowanie Teatru Polskiego i dramatu w Teatrze Wielkim . Od marca do czerwca działalność Opery i Teatru Polskiego pod zarządem miasta stała pod znakiem zapytania . Posiedzenie Rady Miejskiej 28 lutego 1923 r . w całości poświęcone było „ naprawie gospodarki teatralnej ”. W czasie burzliwej dyskusji padały wnioski o zamknięciu obu instytucji . Ogromne sumy wydawane przez magistrat na finansowanie teatrów budziły sprzeciw wielu radnych wobec sytuacji , w której miasto musiało uporać się z bardziej palącymi problemami ( np . zagrożenie głodem wielu bezrobotnych rodzin ). Przewidywano , że przy dalszym „ wzroście drożyzny ” niedobory w deficycie obu scen sięgną od połowy do miliarda mk . Padały stwierdzenia , że Teatr Polski prowadzony jest oszczędniej niż w poprzednim sezonie , a głównym powodem deficytu są nadmierne gaże – samej dyrekcji wynosiły trzynaście mln . W lutym 1923 r . Rada Miejska postanowiła nie odnawiać kontraktu z dyrekcją Teatru Polskiego . Magistrat miał prowadzić dramat jedynie do końca bieżącego sezonu . Jak podawał „ Kurier Poznański ”, podjęte uchwały spowodowane były głównie troską o obywateli , którym groził głód 58 .
Decyzja Rady Miejskiej z lutego 1923 r . wzbudziła zdecydowany sprzeciw w niektórych poznańskich kręgach społecznych . Już 12 marca 1923 r . w „ Kurierze Poznańskim ” ukazała się odezwa nowo powstałego Komitetu Do raźnej Pomocy Teatrom Miejskim , w której , odwołując się do narodowych i ideowych uczuć Polaków , nawoływano do jednorazowej składki na rzecz teatrów odciążającej wydatki miasta . Na czele komitetu stali : dr Łucjan Ka mieński , dr Leon Surzyński , Feliks Chrzanowski , a wśród jego członków znaleźli się m . in .: prof . dr Heliodor Święcicki , prof . dr Jan Rutkowski i inni dziekani wydziałów Uniwersytetu Poznańskiego , a także Zdzisławowa ks . Czartoryska , dyrekcja Związku Obrony Kresów Zachodnich oraz redakcje pism poznańskich 59 . Już wkrótce do akcji pomocy teatrom przyłączyli się sami artyści , którzy na ogólnym zebraniu „ oświadczyli gotowość złożenia ofiary na rzecz ratowania teatrów ”. Rodzaj i zakres tej ofiarności miały uchwalić poszczególne działy podczas zebrań 60 . Akcje , mimo że nagłośnione przez poznańską prasę , nie przyniosły jednak oczekiwanego rezultatu . W „ Ku rierze Poznańskim ” w rubryce Składki i pokwitowania tylko dwa razy
57 „ Kurier Poznański ” 1923 , nr 31 , s . 5 .
58 „ Kurier Poznański ” 1923 , nr 49 , s . 4 .
59 „ Kurier Poznański ” 1923 , nr 58 , s . 8 .
60 „ Kurier Poznański ” 1923 , nr 69 , s . 6 .