Występowanie chorób zakaźnych w Wielkopolsce w latach 1945-1953
139
się tą rodziną . Przyczynę upatrywano w niewłaściwym rozpoznaniu choroby przez lekarza oraz braku higieny i zawszeniu 25 . Powtarzalność tego typu zdarzeń potwierdzają statystyki zachorowań w tych powiatach z 1946 r . Jak wspomniano wcześniej , powiat nowotomyski górował pod względem zachorowań na dur brzuszny i błonicę , a wągrowiecki na płonicę i błonicę .
Oddziały Wojska Polskiego Poza zagrożeniami wynikającymi z przepływających przez Wielkopolskę transportów jeńców wojennych , repatriantów , wysiedlanych Niemców i VD , również stacjonujące na tym terenie jednostki wojskowe stawały się miejscami , w których dochodziło do wybuchów epidemii .
Jednym z takich ognisk stał się we wrześniu i październiku 1945 r . Gorzów Wielkopolski , w którym stacjonowały pododdziały 4 . Pułku Artylerii Ciężkiej . Na tyfus plamisty zachorowało jedenastu oficerów i żołnierzy 26 . Sytuacja była bardzo poważna , bo przemieszczające się po tym terenie oddziały mogły stykać się w miejscowościach , do których się kierowały i gdzie miały docelowo stacjonować , z ogniskami chorób zakaźnych , a zwłaszcza z nosicielami najgroźniejszej z nich – tyfusu . Dowództwo Okręgu Wojskowego w Poznaniu wystąpiło do władz wojewódzkich z żądaniem , by wszystkie miejscowości , w których wystąpiły przypadki chorób zakaźnych , były przez służby epidemiologiczne oznaczane specjalnymi tablicami ustawianymi przy drogach do nich prowadzących . Wówczas kolumny wojskowe mogły stosować specjalne środki ostrożności w trakcie przemieszczania się pomiędzy garnizonami przez tereny będące ogniskami epidemii 27 . Zachowała się taka dokumentacja jedynie w dokumentach Wydziału Zdrowia Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Poznaniu , w postaci sporządzonego dla lat 1945-1955 zestawienia tabelarycznego zachorowań na główne choroby zakaźne .
7 . Podsumowanie i wnioski
Punktem wyjścia do przeprowadzonych badań były informacje dostępne w Archiwum Państwowym w Poznaniu . Opisowe dane dotyczące występowania chorób zakaźnych na terenie województwa poznańskiego z 1945 r . po-
25 APP , Urząd Wojewódzki Poznański w Poznaniu , sygn . 3250 , „ Sprawy zwalczania
duru plamistego ”, k . 31 , Informacja Lekarza Powiatowego z powiatu wągrowieckiego z dnia 19 czerwca 1945 r .
26 APP , Urząd Wojewódzki Poznański w Poznaniu , sygn . 3247 , „ Wykaz zachorowań i zgonów ”, k . 200-201 .
27 APP , Urząd Wojewódzki Poznański w Poznaniu , sygn . 3250 , „ Sprawy zwalczania duru plamistego ”, k . 23 .