Działalność publiczna Tadeusza Staniewskiego w Swarzędzu ...
85
Nowo wybrana Rada Miejska zdecydowała , że burmistrzem będzie nadal Brunon Glabisch , a Tadeusz Staniewski pozostanie upoważnionym przez radę członkiem Magistratu 17 .
Radość z odzyskanej niepodległości nie może przesłonić faktu , że był to dla Swarzędza – podobnie jak dla całej Wielkopolski – bardzo trudny czas . Konieczność zaopatrywania walczących wojsk , ciężka zima 1918 / 1919 sprawiły , że w mieście brakowało węgla , a nawet podstawowych produktów spożywczych . Wielkie wyzwanie stanowiły migracje – Niemcy wyjeżdżali do Niemiec , Polacy wracali z emigracji , jeńcy wojenni z Rosji . W 1919 r . miasto liczyło 3350 mieszkańców , w tym ok . 1700 Polaków . Drugą połowę stanowili Niemcy ( 34 proc .) i Żydzi ( 16 proc .). Według spisu powszechnego , w 1921 r . liczba mieszkańców nie zmieniła się , natomiast proporcje tak . Na 3358 mieszkańców 2753 to Polacy 18 . Pewien obraz tamtych czasów daje skarga , którą Tadeusz Staniewski skierował 11 marca 1922 r . „ Do Województwa Poznańskiego w Poznaniu ”. Jako właściciel fabryki tabaki został zaskoczony niezwykle wysoką podwyżką ceny gazu . Surowiec pochodził z gazowni miejskiej , a magistrat uzasadnił podwyżkę rosnącą ceną węgla , który gazownia musi zakupić . Nie wiedząc o podwyżce , zainteresowany wniósł opłatę po zwyczajowej cenie , co doprowadziło do wizyty komornika . Wtedy zapłacił żądaną kwotę , „ nie chcąc być na wstyd narażony , po 25 latach pracy obywatelskiej w tutejszym mieście przez polskie władze niesłusznie być fantowany 19 . Wobec tego zakładam uroczysty protest , ponieważ w tym przypadku nadużył Magistrat swej władzy , każąc bezwzględnie fantować niesłusznie . […] Mam nadzieję , że Prześwietne Województwo takiego bezprawia tolerować nie będzie i odpowiednie czynniki pociągnie do odpowiedzialności ” 20 .
Chociaż mieszkańcy Swarzędza energicznie podjęli wysiłek budowania odrodzonego państwa polskiego , niemniej w kolejnych latach funkcjonowanie samorządu miejskiego napotykało wiele przeszkód . Jak piszą badacze zajmujący się dziejami Swarzędza 21 , w historii miasta w okresie dwudziestolecia międzywojennego zwraca uwagę fakt , że w pierwszych latach niepodległości zachodziły tutaj częste zmiany na stanowisku burmistrza . Niemiec Brunon Glabisch był nim do 1 października 1919 r . Potwierdza to pismo zatytułowane „ Do Rejencji w Poznaniu przez starostwo Poznań-Wschód . Swarzędz 30.9.1919 ”. Czytamy w nim : „ Uchwałami Rady miasta z dnia 2.9.1919 i magi
17
APP , Zespół : 53 / 4389 Akta miasta Swarzędz , Jednostka : 296 , k . 5 .
18
W . Białek , Swarzędz 1638 – 1988 …, s . 87 .
19
Fantować – robić zajęcie cudzych rzeczy na mocy wyroku , za : Słownik języka polskiego , pod red . J . Karłowicza , t . 1 , Warszawa 1900 , s . 720 .
20
APP , Zespół : 296 Urząd Wojewódzki Poznański , Jednostka 1481 : Administracja miasta Swarzędza , k . 23 – 24 .
21
W . Białek , Swarzędz 1638 – 1988 …; Z . Kaczmarek , W Polsce odrodzonej , [ w :] Dzieje Swarzędza : monografia …