Muzyczne tajemnice Poznania – kino Słońce i jego wyjątkowe organy 35
Fot . 3 . Widok na urządzenia imitujące m . in . karabin maszynowy , kukułkę , czy syrenę . Fot . Konrad Hoffman
Źródło : „ Jlustracja Polska ” z 12 sierpnia 1934 , r . 7 , nr 32 , s . 21 .
burzę , wicher czy syreny . Zapewne nie były to wszystkie urządzenia tego typu wykorzystywane w organach , gdyż autor wymienia je tylko jako przykładowe , a zdanie , w których są one wypisane , kończy skrótowcem itp . 43
Dyspozycja organów pozostaje nieznana , choć jej przypuszczalny kształt jest możliwy do ustalenia . Analizując zachowane zdjęcia kontuaru organów , można stwierdzić , że nad klawiaturą III manuału znajdowały się włączniki rejestrowe , których było ok . 45 . Przy założeniu , że wśród nich znalazły się podstawowe połączenia między sekcjami ( III – I , II – I , I – P , II – P , III – P ), a także włączniki połączeń typu sub i super 44 ( dla obliczeń można założyć , że dwa takie połączenia przypadały na każdą klawiaturę ), organy mogły posiadać ok . 35 głosów . Dodatkowe przyciski ręczne zostały zlokalizowane pod klawiaturą I i III manuału , a także pod wskaźnikiem crescendona linii III manuału . Ich funkcje pozostają nieokreślone . Można jednak przypuszczać , że obsługiwały one stałe kombinacje oraz efekty dźwiękowe zamontowane w instrumencie . Dodatkowo zachowane zdjęcie kontuaru pozwala stwierdzić istnienie żaluzji oraz aparatury crescendo . Ponadto nad klawiaturą pedałową znajdowały się włączniki nożne . Pewną wskazówkę co do stylu i dyspozycji instrumentu stanowi sporządzony przez dra Kazimierza Zielińskiego opis organów wystawionych przez firmę Dominika Biernackiego na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 r . Stwierdził on , że organy zaprezentowane na PeWuCe są nowszą i bardziej doskonałą wersją organów w porównaniu ze
43
Tamże .
44
Połączenia typu super i sub – rodzaj połączenia , które łączy dany dźwięk wraz z dźwiękiem o oktawę niższym ( sub ) bądź wyższym ( super ).