Co kryją spuścizny ...
301
kułu została załączona tabela z wykazem wszystkich spuścizn znajdujących się w zasobie Archiwum .
Archiwa osobiste należały przeważnie do osób już nieżyjących . Dokumenty zostały przekazane przez jednostki , w których osoby te pracowały , bądź była to decyzja rodziny zmarłego . We wcześniejszych latach sporadycznie można spotkać przypadki , gdy spadkodawcy za życia wybrali magazyny Archiwum Uniwersyteckiego na miejsce przechowania ich dorobku . Obecnie coraz częściej pracownicy Archiwum UMK spotykają się z darowizną materiałów za życia . Fakt ten głównie podyktowany jest wyborem miejsca , gdyż wiele osób uważa , że najlepszym ulokowaniem dokumentacji jest archiwum . Dominuje wreszcie chęć pozostawienia swojego dorobku w instytucji , w której nierzadko spędziło się większość swojego życia , a także troska o dokumentację , która po śmierci mogłaby zostać rozproszona lub , co gorsza , wyrzucona na makulaturę . Zdarzają się również przypadki , w których przekazujący spuściznę posiada tak obszerne archiwum osobiste , że zwyczajnie nie mieści się ono już w jego służbowym bądź domowym gabinecie . Materiały przejmowane są partiami , w formie darowizny . Tylko spuścizna Janiny Gardzielewskiej , toruńskiej fotografki została zakupiona przez Uniwersytet . Rzadko zdarzają się spuścizny kompletne , posiadające pierwotny układ nadany przez twórcę . Przykładem takich spuścizn mogą być materiały po prof . Jerzym Serczyku 4 , w których w trakcie porządkowania wprowadzono niewielkie zmiany , a także po prof . Leonie Jeśmanowiczu . W pozostałych przypadkach trudno mówić o porządku nadanym przez aktotwórcę . Dlatego też żmudna i pracochłonna praca przy porządkowaniu i opracowywaniu spuścizny powoduje , że większość z nich posiada jedynie spisy zdawczo-odbiorcze .
Pracownicy Archiwum UMK opracowują spuścizny rękopiśmienne według wytycznych Polskiej Akademii Nauk , które do dziś stanowią normę w postępowaniu z tego typu materiałami 5 , wprowadzając jednie małą zmianę dotyczącą umiejscowienia dokumentów biograficznych w serii pierwszej , a nie jak proponują wytyczne – w serii trzeciej . Zrezygnowano także z podziału na korespondencję wychodzącą i wchodzącą . Porządkowana jest ona w układzie alfabetyczno-chronologicznym . Obecnie , z uwagi na niewystarczającą ilość miejsca w magazynach , a także z powodu braku odpowiednich warunków i fizyczną postać , nie są przejmowane księgozbiory , a także wielkogabarytowe eksponaty – wyjątek stanowią najcenniejsze i najbardziej
4
Więcej o tej spuściźnie zob .: W . Krajniak , Jerzy Serczyk i jego materiały w zasobie Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu , „ Archeion ” 2018 , t . 119 , s . 331 – 348 .
5
Wytyczne nr 12 Polskiej Akademii Nauk z 1990 r . dotyczące opracowania spuścizn archiwalnych po uczonych , zob . Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelna Dyrekcję Archiwów Państwowych w latach 1952 – 2000 , wybór i oprac . M . Tarakanowska , E . Rosowska , Warszawa 2001 , s . 732 – 746 .