222 Krzysztof Zawacki
Ostatnią grupą korzystającą z materiałów archiwalnych byli pracownicy Reichsarchiv Posen , którzy wykonywali kwerendy w celach zawodowych . Prowadzili oni głównie badania w zakresie tzw . programu wschodniego ( Ostprogramm ). Opracowaniem tematu , jaki w ramach tego projektu zlecono Archiwum , dotyczącym burmistrzów , rajców i ławników na terenach wschodnich poza granicą dawnej Rzeszy do około 1400 r ., zajął się zapewne jeden z dwóch pracujących tam wtedy niemieckich archiwistów . Nie wiadomo , jak wyglądał dokładny przebieg prac . Jedyną informacją jest to , że w spisie wszystkich tematów dotyczących programu wschodniego z marca 1941 r . został umieszczony ten właśnie , przeznaczony dla Archiwum Rzeszy w Poznaniu . Może świadczyć to o tym , że był on opracowany . Nie ma również informacji , który z zatrudnionych wtedy archiwistów , dr Gollub czy dr Böhm , podjął się tego zadania . W sprawozdaniu z 24 maja 1940 r . dr Böhm nie wspominał o badaniach związanych z tym tematem , napisał natomiast , że przygotował wstępne materiały do pracy o „ Osadnictwie wiejskim w Wielkopolsce na podstawie prawa niemieckiego ” 67 . Dr Gollub także interesował się osadnictwem niemieckim w Wielkopolsce , a w szczególności tym zlokalizowanym na pograniczu Śląska 68 .
3 . Podsumowanie
Wybuch II wojny światowej miał znaczący wpływ na dalsze dzieje Archiwum Państwowego w Poznaniu . Od tej pory przez następnych kilka lat znalazło się ono pod niemieckim zarządem archiwalnym , co oznaczało zmianę organizacji tej instytucji . Wprowadzono niemieckie prawo archiwalne , które obowiązywało na całym obszarze włączonym do Rzeszy , zmieniono nazwę Archiwum na Reichsarchiv Posen , nadzór nad zasobem powierzono niemieckim urzędnikom archiwalnym oraz wdrożono nowy system opieki archiwalnej . Wszystkie te działania doprowadziły do przekształcenia polskiej placówki historycznej w niemiecki urząd archiwalny .
Materiały archiwalne
Archiwum Państwowe w Poznaniu Akta miasta Poznania , sygn . 16244 . Akta własne , sygn . 633 .
Bibliografia
67
AP Poznań , RSH , sygn . 1020 , s . 322 .
68
Tamże , Akta własne , sygn . 633 , s . 10 .