220 Krzysztof Zawacki
użytkownik mógł zostać pozbawiony praw do korzystania z materiałów archiwalnych 61 .
Dla poznańskiej instytucji archiwalnej nie zachowały się żadne dane statystyczne przedstawiające liczbę osób korzystających z udostępnianego zasobu . Wiadomo jedynie , że największy procent prowadzonych kwerend prywatnych dotyczył genealogii , a konkretnie poszukiwania informacji poświadczających przynależność danej osoby do rasy aryjskiej . Według Kazimierza Kaczmarczyka , liczba użytkowników pochodzenia niemieckiego , którzy szukali dowodów potwierdzających swoją niemieckość , znacznie zmalała w stosunku do badaczy prowadzących poszukiwania przed wojną 62 .
W 1943 r . ograniczono udostępnianie zasobu archiwalnego we wszystkich archiwach na ziemiach polskich włączonych do Rzeszy . Było to spowodowane prowadzeniem tzw . wojny totalnej , co skutkowało utrudnieniami polegającymi na zmniejszeniu zakresu działań związanych z udostępnianiem materiałów archiwalnych . W zaistniałej sytuacji Archiwum Rzeszy w Poznaniu postanowiło 18 stycznia 1943 r . zamknąć pracownię naukową dla osób korzystających z niej osobiście , a kwerendy wykonywano tylko i wyłącznie poprzez wysłanie pisemnego wniosku , jeżeli te nie wymagały bardziej dokładnych poszukiwań . Ponadto sporządzono listę spraw , które w pierwszej kolejności powinny być załatwiane poprzez udostępnianie odpowiedniej dokumentacji . Podzielono je na trzy grupy : sprawy decydujące dla prowadzenia wojny ( wyżywienie i rolnictwo , kwestie leśnictwa , udział w pracy i postawa podczas wykonywanej pracy ), ważne dla prowadzenia wojny ( obywatelstwo , historia niemieckości w Kraju Warty , prześladowania polskiego ruchu oporu i Niemców na obczyźnie , herby i nazwy miejscowości ) oraz te związane z prowadzeniem działań wojennych ( struktura administracyjna , wymiana archiwalna z Generalnym Gubernatorstwem , zmiana nazwisk osób oraz sprawy finansowe ) 63 .
Wraz z coraz bardziej skomplikowaną sytuacją na froncie wschodnim wprowadzano większe ograniczenia dostępu do archiwaliów . Najpierw na podstawie zarządzenia z 27 lipca 1944 r . zaostrzono przepisy odnoszące się do załatwiania kwerend . Bezzwłocznie przeprowadzano tylko te , które były bardzo pilne , a pozostałe odłożono w czasie , aż do momentu ustabilizowania się sytuacji na froncie . Kolejne rozporządzenie Generalnego Dyrektora Pruskich Archiwów Państwowych z 11 września 1944 r . dotyczyło całkowitego zakazu udostępniania materiałów archiwalnych dla celów prywatnych . Opierając się na tym zarządzeniu , można wywnioskować , że władze w ostatnim okresie wojny dążyły do zamknięcia archiwów oraz redukcji personelu
61
AP Poznań , Archiwum Rzeszy , sygn . 210 , s . 39 – 47 .
62
K . Kaczmarczyk , Archiwum Państwowe …, s . 93 .
63
AP Poznań , RSH , sygn . 182 , s . 16 – 18 .