Przegląd Archiwalno-Historyczny t. VII | Page 139

138 Jan Miłosz
W trakcie rozmów z władzami PRL zawarto nieformalną umowę , na podstawie której Świadkowie Jehowy zobowiązali się do nieeksportowania wyznania poza wschodnią granicę Polski . W zamian Stowarzyszenie mogło legalnie otrzymywać pomoc z Zachodu 40 .
Po wyborze w październiku 1978 r . kard . Karola Wojtyły na papieża uwaga władz komunistycznych skierowana była na Kościół katolicki i ruchy opozycyjne . Stowarzyszenie Świadków Jehowy pozostawiono bez nadzoru i jedynie Służba Bezpieczeństwa poprzez Wydziały IV komend wojewódzkich , a następnie Wojewódzkich Urzędów Spraw Wewnętrznych i podległe im referaty , prowadziły standardowe działania operacyjne 41 .
Powstanie „ Solidarności ” w 1980 r . sprawiło , że zainteresowanie władz Świadkami Jehowy stało się jeszcze bardziej marginalne , a co więcej – ekspansywność Świadków władza zaczęła postrzegać jako większe zagrożenie dla polskiego katolicyzmu niż dla komunizmu . Latem 1980 r . władze pozwoliły dwutysięcznej grupie Świadków Jehowy wyjechać na ich kongres do Wiednia , natomiast 5 lipca 1981 r . w gdańskiej hali Olivia odbyło się zgromadzenie skupiające prawie 6 tysięcy uczestników . W kolejnym kongresie , odbywającym się w Austrii w 1981 r ., wzięła udział jeszcze większa , bo pięciotysięczna grupa polskich Świadków . Także stan wojenny nie ograniczył działalności tej organizacji . Latem 1982 r . w całym kraju , za zgodą władz , na stadionach sportowych odbyło się osiemdziesiąt zgromadzeń Świadków Jehowy .
Takie podejście do nielegalnego wyznania władze komunistyczne nazwały „ rozmiękczaniem ” i planowały działania liberalizujące politykę wobec nich w kolejnych latach .
Pierwszy wielki kongres w Poznaniu odbył się w roku 1983 , tuż po zniesieniu stanu wojennego , pod hasłem „ Jedność dzięki Królestwu ”. Wynajęto Świadkom Jehowy poznańską Arenę 42 .
W 1985 r . odbyły się w Polsce cztery wielkie międzynarodowe kongresy Świadków Jehowy ( w Warszawie , Chorzowie , Wrocławiu i Poznaniu ). Kongres , który zorganizowano w Poznaniu pod hasłem „ Lud zachowujący prawość ”, zgromadził delegatów z szesnastu krajów Europy Środkowej .
W tym samym czasie zaproponowano Świadkom Jehowy możliwość importu materiałów poligraficznych w zamian za ujawnienie podziemnych drukarni i objęcie ich publikacji systemem cenzury . Jednak Komitet Krajowy nie
40
Tamże , UdsW , sygn . 132 / 243 , Notatka z narady w Urzędzie ds . Wyznań odbytej w dniu 5 IV 1985 r . – dotyczącej Świadków Jehowy – obecni – J . Klica i St [ anisław ] Grzelak z Wydziału Administracyjnego KC PZPR , dyr . płk Z . Baranowski i płk L . Stasikowski z IV Departamentu MSW , dyr . T . Dusik z Urzędu ds . Wyznań , k . 130 – 131 .
41
AIPN Po , sygn . 06 / 158 7 z 7 , Sprawozdania Wydziału IV KW MO w Poznaniu z lat 1970 – 1980 , k . 154 .
42
B . W . Olszewska , Czekanie na „ wielki ucisk ”, „ Polityka ” z 1 października 1983 .