Wpływ II wojny światowej na poszukiwanie rozwiązań prawnych ...
117
tu . Paradoksalnie więc , ta niedoskonałość konwencji wpłynęła na poszerzenie kręgu jej sygnatariuszy .
Warto zauważyć , że przyjęcie konwencji haskiej z 1954 r . stanowiło jedynie preludium do bardzo prężnej działalności UNESCO na polu ochrony dóbr kultury . Dokument stał się punktem wyjścia dla konstruowania innych aktów prawnych uszczegóławiających zasady postępowania z dziedzictwem kulturalnym . Dowodem na coraz bardziej kompleksowe pojmowanie zagadnienia jego ochrony są : konwencja dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi , wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kulturalnych z 17 listopada 1970 r . 41 ; konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego z 16 listopada 1972 r . 42 ; konwencja o ochronie podwodnego dziedzictwa kulturalnego z 2 listo pada 2001 r . 43 ; konwencja w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturalnego z 17 października 2003 r . 44
Dokonując analizy wpływu II wojny światowej na kształtowanie się rozwiązań prawnych z zakresu ochrony dóbr kultury , należy zauważyć , że po zakończeniu konfliktu , na skutek wyodrębnienia trzech kategorii zbrodni , w tym zbrodni wojennej , obejmującej swym zakresem bezmyślne burzenie miast lub wsi oraz dokonywanie spustoszeń nieusprawiedliwionych koniecznością wojenną , problematyka ochrony dóbr kultury wpisana została w ramy wydzielonego reżimu traktatowego , jakim jest międzynarodowe prawo karne . Państwa , przekonane o ponadnarodowej wartości dóbr kultury i kolektywnym interesie w ich zachowaniu , zaczęły podejmować wysiłki zmierzające do penalizacji czynów przestępczych wymierzonych w dziedzictwo kulturowe . Pierwszą w historii próbą egzekwowania międzynarodowego prawa humanitarnego dotyczącego ochrony dóbr kultury był proces przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze ( MTW ). Jurysdykcja Trybunału w zakresie czynów przestępczych skierowanych przeciwko dobrom kultury ( tj . zbrodni wojennych ) wynikała z art . 6 . lit . b Karty Międzynarodowego Trybunału Wojskowego , zgodnie z którym „ pogwałcenia takie będą obejmowały , nie ograniczając się jednak do nich : […] grabież mienia publicznego lub prywatnego , zbyteczne niszczenie miast , miasteczek lub wsi oraz pustoszenie kraju nie usprawiedliwione konieczno
41
Konwencja dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi , wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kulturalnych , Paryż , 17 listopada 1970 r . ( Dz . U . 1974 , nr 20 , poz . 106 .)
42
Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego , Paryż , 16 listopada 1972 r ., ( Dz . U . 1976 , nr 32 , poz . 190 ).
43
Konwencja ta nie została jak dotąd ratyfikowana przez Polskę .
44
Konwencja w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturalnego , Paryż , 17 października 2003 r . ( Dz . U . 2011 , nr 172 , poz . 1018 ).