Wpływ II wojny światowej na poszukiwanie rozwiązań prawnych ...
115
mowana jedynie przez oficera dowodzącego jednostką odpowiadającą batalionowi lub wyższą albo siłą mniejszą pod względem rozmiarów w sytuacji , gdy okoliczności nie pozwalają inaczej . Wreszcie po czwarte , w razie ataku , jeżeli tylko pozwalają na to okoliczności , należy ostrzec stronę przeciwną .
W ramach ogólnego katalogu zobowiązań państw wynikających z konwencji haskiej z 1954 r . wyróżnić możemy cztery ich kategorie :
1 ) zobowiązania zmierzające do ochrony materialnej substancji dóbr kultury ;
2 ) zobowiązania natury wychowawczej związane z budowaniem poczucia szacunku dla dóbr kultury ; 3 ) zobowiązania natury popularyzacyjnej związane z rozpowszechnianiem tekstu konwencji ;
4 ) zobowiązania dotyczące dostosowania krajowych systemów prawa karnego poprzez wprowadzenie sankcji za naruszenia międzynarodowych zobowiązań z zakresu ochrony dóbr kultury .
Krytycznie ocenić należy fakt , że rozbudowanym zobowiązaniom państw nie towarzyszy skuteczny mechanizm służący ich realizacji 35 . Deficyt w zakresie mechanizmów kontrolnych przejawia się w szczególności w braku stosownych organów monitorujących przestrzeganie konwencji . Kwestia konwencyjnej instytucjonalizacji ochrony była przedmiotem prac komitetu ekspertów trwających od 21 lipca do 14 sierpnia 1952 r ., poprzedzających przyjęcie konwencji UNESCO z 1954 r . 36 Pod rozwagę brano trzy możliwe modele kontroli stosowania konwencji . Pierwszy z nich , związany z ustanowieniem specjalnej organizacji międzynarodowej powołanej do administrowania konwencją , odrzucono , niestety , ze względu na relatywną zawiłość i wysokie koszty implementacji 37 . Wydaje się , że taki model instytucjonalny , nazywany tradycyjnie modelem autonomicznym , stanowiłby najlepszą gwarancję efektywnej implementacji konwencji . Pozwoliłby on bowiem na szybkie stwierdzenie przypadków naruszeń jej postanowień , a co za tym idzie określenie ram i form ewentualnej odpowiedzialności państwa 38 .
Odrzucono również drugi z proponowanych modeli , zakładający wykorzystanie już istniejących struktur organizacyjnych . Jak można się domyślać , celowi temu najlepiej służyć miała UNESCO . Ostatecznie , przyznane organizacji kompetencje z zakresu udzielania pomocy technicznej w zorganizowaniu ochrony dóbr kultury , nie pozwalają jej jednak traktować jako nadrzęd
35
E . Cunliffe , N . Muhesen , M . Lostal , The Destruction of Cultural Property in the Syrian Con flict : Legal Implications and Obligations , „ International Journal of Cultural Property ” 2016 , issue 23 , s . 16 .
36
UNESCO Doc . 7 C / PRG / 7 .
37
Tamże .
38
Patrz : A . Przyborowska-Klimczak , Ochrona przyrody . Studium prawnomiędzynarodowe , Lublin 2004 , s . 287 .