Przegląd Archiwalno-Historyczny t. VII | Page 11

10 Alina Hinc
Tabela nr 1 . Zestawienie wydań Przymierza polsko-pruskiego
Rok wydania
Miejsce wydania
Druk i nakład
For mat
Liczba stron
Cena
1900 wyd . 1 .
Lwów
Nakładem Towarzystwa Wydawniczego
Druk W . L . Anczyca i Spółki ( Kraków )
Nakładem Gebethnera i Wolffa Druk W . L . Anczyca i Spółki
( Kraków )
8 ° 257 , [ 2 ] 5 kor .
1901 wyd . 2 .
Warszawa
8 °
257 , [ 2 ]
1 rb .
50 kop .
1919 wyd . 3 . przejrzane i dopełnione
Warszawa Lwów Kraków
Warszawa : E . Wende i Spółka Lwów : Wydawnictwo Polskie Kraków : S . A . Krzyżanowski
8 ° 306 , [ 1 ] 30 kor .
Tabelę opracowano na podstawie Bibliografii K . Estreichera i Bibliografii polskiej 1901 – 1939 pod red . J . Wilgat oraz poszczególnych wydań omawianej książki .
Poszczególne wydania Przymierza wywołały pewien ferment w polskim środowisku historycznym , z uwagi na inną niż dotychczas interpretację opisywanych wydarzeń , i wzbudziły w związku z tym spore emocje , zarówno pozytywne , jak i negatywne . Doczekały się także kilku ważnych omówień prasowych .
Jedynym z nich , odnoszącym się do pierwszego wydania Przymierza , była recenzja Tadeusza Korzona zamieszczona w „ Kwartalniku Historycznym ” w 1900 r . 9 Korzon zwrócił w niej przede wszystkim uwagę na fakt , że Askenazy przeprowadził powtórne badanie traktatu polsko-pruskiego i przedstawił go zupełnie inaczej niż Walerian Kalinka . Wykorzystał przy tym – jak podkreślał Korzon – znacznie więcej materiałów źródłowych niż Kalinka i obalił ostatecznie jego twierdzenie , sprowadzające się do tego , że oparcie bezpieczeństwa Polski w 1790 r . na Prusach było wielką niedorzecznością , ponieważ nie istniała pomiędzy tymi państwami wspólnota interesów . Korzon zgodził się z nowymi tezami Askenazego i przyznał , że „ w ogóle « geneza » traktatu
łożono do niego nową , zaktualizowaną okładkę , różniącą się kolorystycznie od reszty druku . Należy zatem przyjąć , że wydanie to ukazało się ostatecznie w 1919 r ., o czym świadczą liczne adnotacje pt . Tegoż autora w późniejszych dziełach Askenazego , uwzględniające wydane już wcześniej jego prace . Podaje się w nich jednoznacznie , że 3 . wydanie Przymierza polsko-pruskiego wyszło z datą 1919 . Zob . np . S . Askenazy , Gdańsk a Polska , Warszawa 1919 , strona nienumerowana , za tytułową ; tegoż , Uwagi , Warszawa 1924 , strona nienumerowana , za tytułową ; tegoż , Łukasiński , t . 1 , Warszawa 1929 , strona nienumerowana , za tytułową .
9
T . Korzon , [ Rec . Szymon Askenazy , Przymierze polsko-pruskie , Lwów 1900 , ss . 257 ], „ Kwartalnik Historyczny ” 1900 , t . 14 , nr 1 , s . 127 – 138 .