Muzyczne tajemnice Poznania – kino Słońce i jego wyjątkowe organy
31
do konkurencji z innymi firmami będzie mogła stanąć za 20 – 30 lat , gdyż teraz jest w czasie eksperymentowania 22 . Eksperymentami określono zapewne zamiar zbudowania organów w poznańskim Słońcu . Inna opinia , która powstała już po zbudowaniu organów kinowych , sugeruje , że firma Biernackich była najbardziej solidną spośród działających na terenie Polski , lecz nie mogła sprostać wymaganiom najnowszej techniki budowania organów , o czym świadczyć miały organy zbudowane w poznańskim kinie 23 . Stwierdzenie to zapewne również pochodziło z kręgu osób zaangażowanych w budowę organów dla katedry poznańskiej . Dalszy rozwój wypadków spowodował , że przytoczone wyżej opinie wcale się nie sprawdziły . Jak słusznie zauważył Leopold Czacharowski , firma Biernackich w omawianym okresie wzbiła się na szczyt swoich możliwości , co udowodniła organami zbudowanymi dla kina Słońce oraz na Powszechną Wystawę Krajową ( zwaną skrótowo PeWuKą bądź PWK ). Postawienie tych dwóch instrumentów sprawiło również , że na pomysłodawców budowy organów w katedrze poznańskiej wylała się fala krytyki 24 . Co więcej , dzięki tym realizacjom firma otrzymywała nowe zlecenia , m . in . ze strony poznańskiej parafii Bożego Ciała czy zgromadzenia OO . Salezjanów , u których poświęcenie nowo wybudowanych , dość niewielkich organów odbyło się z niezwykłym przepychem , dobitnie pokazując pomyłkę środowiska katedralnego co do firmy Biernackich 25 .
Poglądy części poznańskiego środowiska muzycznego zostały szybko zweryfikowane . Już kilka miesięcy po oddaniu organów , 4 marca 1928 r . zorganizowano „ wielki koncert organowy ” z udziałem Feliksa Nowowiejskiego oraz śpiewaczki poznańskiej opery Zofii Fedyczkowskiej . Miał być on poprzedzony prelekcją doc . dr Zielińskiego pt . O budowie i znaczeniu organów w muzyce . Całość musiała być zorganizowana niezwykle pompatycznie – oprócz zaproszenia najwybitniejszych poznańskich artystów , sam program „[…] tego niezwykle interesującego koncertu , który w najwyższym stopniu zainteresował cały Poznań ”, składał się z wielkich dzieł mistrzów muzyki organowej i kameralnej , m . in . Bacha , Mendelsohna , Riegera , Schuberta oraz samego wykonawcy 26 .
22
L . Czacharowski , Organy poznańskie w świetle badań źródłowych ( XIV w . – 1945 r .). Ostrów Tum ski , Chwaliszewo , prawobrzeżne dzielnice Poznania , „ Kronika Miasta Poznania ” 1997 , nr 1 , s . 341 .
23
„ Nowy Kurjer ” 1928 , r . 39 , nr 217 z 20 września , s . 5 .
24
L . Czacharowski , Organy poznańskie […] Ostrów Tumski …, s . 346 . Opis perypetii związanych z budową instrumentu dla poznańskiej katedry można odnaleźć w tym samym artykule na s . 341 – 343 .
25
S . Siedlewski , Uroczyste poświęcenie organów w kościele ks . salezjanów w Poznaniu , „ Muzyka Kościelna : miesięcznik poświęcony muzyce kościelnej i liturgii ” 1929 , nr 12 , s . 206 – 210 .
26
„ Dziennik Poznański ” z 4 marca 1928 , r . 70 , nr 53 , s . 4 ; „ Kurier Poznański ” z 4 marca 1928 , r . 23 , nr 105 z 4 marca , s . 4 ; W . Gawiejnowicz , Nowe spojrzenie na genezę i chronologię utwo-