Przegląd Archiwalno-Historyczny t. VI Księga PA-H 6 | Page 79

78 Robert Degen , Krzysztof Syta
administracją niemiecką . Powracając po I wojnie światowej do Bydgoszczy , Białynia-Rzepecki mocno zaangażował się w działalność narodowo-patriotyczną zmierzającą do przejęcia w mieście władzy przez Polaków . Między innymi 20 lipca 1919 r . przy dużym jego udziale doszło do utworzenia w Bydgoszczy Towarzystwa Urzędników Polskich , do którego przystąpiło około pięćset osób 25 . Stąd też z dużymi problemami Białynia-Rzepecki jako prezes Towarzystwa zaczął organizować dla jego członków kursy języka polskiego , które prowadzono do końca stycznia roku 1920 , tzn . do momentu wkroczenia do Bydgoszczy Wojska Polskiego i zaprowadzenia polskiej administracji . Od stycznia 1920 r . Rzepecki stał również na czele Straży Obywatelskiej zabezpieczającej ład i porządek w mieście , m . in . organizował i zabezpieczał wejście do Bydgoszczy wojsk polskich 20 stycznia 1920 r . i przyjazd do miasta dwa dni później gen . Józefa Dowbora-Muśnickiego 26 .
Od początku lutego 1920 r . na polecenie Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej Białynia-Rzepecki zaczął organizować Komisję Generalną i Bank Rentowy w Poznaniu , by krótko później przenieść je do Bydgoszczy , do budynku przy ul . Dworcowej 29 . Sprawował wówczas funkcję dyrektora byłej Komisji Generalnej . W 1922 r . ( według Rzepeckiego w 1923 r .), w wyniku likwidacji Ministerstwa b . Dzielnicy Pruskiej , Komisja Generalna i Bank Rentowy zostały podporządkowane Okręgowemu Urzędowi Ziemskiemu w Poznaniu . Ostatecznie od 1 stycznia 1924 r . AKG zostało przekształcone w Oddział Archiwum Państwowego Poznańskiego w Bydgoszczy ( OAPPwB ), którego kierownikiem został Białynia-Rzepecki . Bank Rentowy przekształcono wówczas w Wydział Rent byłych Banków Rentowych w Bydgoszczy , podlegający poznańskiemu Oddziałowi Państwowego Banku Rolnego 27 .
Białynia-Rzepecki pozostawał na stanowisku kierownika OAPPwB do śmierci , tzn . do 9 listopada 1927 r . 28
Ze względu na ograniczenia źródłowe trudno w szczegółach ocenić pracę Rzepeckiego jako kierownika bydgoskiego archiwum . Zapewne przed 1924 r . jako kierownik AKG w latach 1920 – 1923 uczestniczył we wszystkich pracach , jakie wymienił w sprawozdaniu złożonym 13 lutego 1927 r ., na kilka miesięcy przed śmiercią , do Wydziału Archiwów Państwowych ( WAP ). Personel pod jego kierownictwem zajmował się układaniem akt , map i książek AKG , urządzaniem biur Archiwum i Banku Rentowego , który przeniesiono do Bydgoszczy z Poznania . Przeniesienie Banku Rentowego do Bydgoszczy spowodowało proces przejmowania do placówki kierowanej przez Rzepeckiego
25
Tamże , s . 12 i nn .
26
Tamże , s . 16 .
27
APB , APPoB , sygn . 62 , s . 16 – 17 nlb .
28
A . Perlińska , dz . cyt ., s . 40 .