Rekrutacja na studia wyższe w początkach stalinizmu
61
nią odpowiedniej „ czujności klasowej ”, podeszły do sprawy bardzo rygorystycznie , odrzucając dużą część zgłoszeń . Jak stwierdzono podczas obrad egzekutywy KW PZPR w Poznaniu , „ przestraszająca ilość opinii negatywnych jest zjawiskiem ogólnokrajowym ”, dlatego też KC zarządził powtórne analizowanie podań przez komisje powiatowe . Znów kwestię tę omówiono na odprawie inspektorów propagandy . Niewiele to jednak pomogło , jak bowiem podawano w sprawozdaniu , np . w Komitecie Miejskim w Pile , na 63 wnioski 27 nadal oceniono negatywnie , argumentując , że materiały otrzymane z UB nie pozwalają na inną decyzję 21 . W opiniach nie przedstawiano konkretnej sytuacji , ograniczając się do ogólnikowej formułki . Utrudniało to ponowne rozpatrywanie ewentualnego wniosku . Jak oceniono podczas egzekutywy KW , „ komisje w wielu wypadkach sprawę potraktowały zbyt ostro . Na przykład w KP Wolsztyn – opinię negatywną otrzymał kandydat tylko dlatego , że ojciec jego był granatowym policjantem , który już nie żyje . Kandydat jest aktywnym członkiem ZWM od 1946 r .” Na dodatek nie wszyscy kandydaci otrzymali z komisji powiatowych taką opinię . Np . na UP wpłynęło 1195 podań , ale tylko 626 opinii , w tym 106 negatywnych . Na Akademię Medyczną były 903 zgłoszenia , ale tylko 526 opinii , w tym 101 negatywnych . Na Wyższą Szkołę Ekonomiczną było 577 zgłoszeń , ale tylko 251 opinii , w tym 57 negatywnych . Podobnie było z innymi szkołami wyższymi . Ogółem na 3222 zgłoszenia wydano 1665 opinii , a więc tylko połowę . 302 opinie były negatywne ( 25 proc .). Co może wydawać się dziwne , biorąc pod uwagę założenia ideowe stalinizmu , partyjne władze wojewódzkie stwierdzały , że jest to błędne postępowanie . Podkreślano , że najczęściej opinie te są ogólnikowe , zwykle bez uzasadnienia , niejednokrotnie z danych personalnych kandydata wynika , że opinia mogłaby być pozytywna . Zdarzały się też sytuacje odwrotne : komisja powiatowa wydawała decyzję pozytywną , ale z rozmowy z kandydatem i z analizy złożonej dokumentacji wynikało , że powinna ona być negatywna . Po najmniejszej linii oporu poszedł Komitet Powiatowy w Poznaniu : Komisja napisała w opinii wszystkim kandydatom , że nie widzi przeszkód przed przyjęciem na studia . Komisje zapytane o konkretne sytuacje najczęściej , znów bez uzasadnienia , zmieniały decyzję na negatywną 22 . Władze wojewódzkie były zaniepokojone dużą liczbą niezaopiniowanych kandydatów na szczeblu powiatowym . Na polecenie KW wysłano do komitetów powiatowych PZPR listy domagające się wyjaśnienia opinii negatywnych . Co ciekawe , około dwadzieścia proc . powiatów w ogóle nie odpowiedziało na te wewzwania , a niektóre przysłały wyjaśnienia już po zakończeniu rekruta-
21
APP , KW PZPR , sygn . 259 , Posiedzenie egzekutywy KW PZPR w Poznaniu z dnia 9.08.1950 r . 22
APP , KW PZPR , sygn . 288 , Posiedzenie egzekutywy KW PZPR w Poznaniu z dnia 17.12.1952 r .