Przegląd Archiwalno-Historyczny Tom VI Poznań 2019
Jan M i ł o s z ( Uniwersytet im . Adama Mickiewicza w Poznaniu ) dr hab ., j . milosz @ amu . edu . pl ORCID iD : 0000-0002-5089-575X
Świadkowie Jehowy w Wielkopolsce – część I ( lata 1918 – 1950 )
Początki działalności Badaczy Pisma Świętego na ziemiach polskich do wybuchu I wojny światowej
Świadkowie Jehowy – często spotykamy ich stojących na ulicach Poznania , propagujących poprzez wydawane przez tę wspólnotę czasopisma swoje wyznanie . Jego początki sięgają lat 70 . XIX w . i Charlsa Taze Rassella , założyciela pierwszej organizacji Badaczy Pisma Świętego – powstałego w 1881 r . w USA Towarzystwa Traktatowego – Strażnicy Syjońskiej . Jej organem prasowym było wydawane już od roku 1879 czasopismo „ Strażnica Syjońska i Zwiastun Obecności Chrystusa ” 1 .
Do Europy pierwsi ich głosiciele trafili już przed I wojną światową ( do Londynu w 1900 r ., do Berlina w 1904 r .) i dali się tu poznać jako Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego , bo od 1910 r . taką właśnie przyjęli nazwę .
Charls Taze Rassell , często podróżując po świecie , odwiedził także kilkukrotnie ziemie polskie pod zaborami . W roku 1891 oraz w latach 1909 i 1912 przebywał w Niemczech , wygłaszając swoje nauki m . in . w Dreźnie i Berlinie . Kilkakrotnie przebywał także w Rosji , m . in . w latach 1893 , 1910 i 1911 , odwiedzając w trakcie tych wizyt także Warszawę . Już wówczas istniały tu dwa zbory Badaczy Pisma Świętego . Doradził ich członkom , by wystąpili do władz carskich o ich legalizację . W październiku 1906 r . w zaborze rosyjskim wydany został ukaz carski , dotyczący m . in . tolerowania tzw . „ sekciarzy ”, czyli także działających już wówczas Badaczy Pisma Świętego , z których po podziałach w latach 20 . XX w . wyłonili się Świadkowie Jehowy . Na
1
E . Bagiński , Świadkowie Jehowy . Pochodzenie – historia – wierzenia , Kraków 1997 , s . 14 – 27 .