Wytwórcy i sprzedawcy pieczęci ogłaszający się w prasie poznańskiej 155
153
Na podstawie jednej wzmianki wiemy , że Wolff prowadził przez krótki okres , dokładnie w drugiej połowie lat 90 . XIX w ., fabrykę pieczęci kauczukowych w budynku przy ul . Wronieckiej 12 w Poznaniu 154 . Poza tym handlował tam także wyrobami gumowymi ( Gummiwaren-Händler ) 155 .
LORENZ , Józef ( Bochum ). Właściciel wytwórni stempli 156 , która znajdowała się w niemieckiej miejscowości Bochum w pierwszej połowie XX w .
W jedynym odnalezionym ogłoszeniu firmy Józefa Lorenza w prasie poznańskiej oferowano wszelkiego rodzaju i o różnej wielkości stemple . Anonsowano w nim także cenniki firmowe darmo i franko ( właśc . franco ), co znaczyło tyle , że sprzedający pokrywał koszt wysyłki takowych druków 157 .
NICHTER , Edward ( ur . 9 września 1865 r . w Poznaniu – zm . tamże 14 września 1920 r .?) 158 . Był z zawodu kupcem . Jego żoną była Berta z d . Schimanski ( Szymańska ?), ur . 11 lutego 1867 r ., z którą miał czworo dzieci 159 .
Na przełomie lat 20 . i 30 . XX w . Edward założył przedsiębiorstwo , które mieściło się przy ul . Wierzbięcice 30 w Poznaniu , gdzie jedynie handlowano pieczęciami 160 .
PIEKUT , Franciszek ( ur . 3 marca 1898 r . w Warszawie ) 161 . Grawer , którego rodzicami byli : Leon i Agata z d . Bojanowska . 28 lutego 1924 r . wziął ślub z Zofią z d . Asarów , ur . 25 maja 1903 r . w Bobrujsku 162 . Franciszek przybył do
153
Tamże . Zob . też m . in .: Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen 1895 , s . 86 ; Adressund Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen 1896 , s . 108 ; Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen 1898 , s . 125 ; Adressbuch der Stadt Posen sowie der Vororte Jersitz , St . Lazarus und Wilda . 1899 , s . 133 .
154
Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen 1895 , s . 86 .
155
Adressbuch der Stadt Posen sowie der Vororte Jersitz , St . Lazarus und Wilda . 1899 , s . † 15 .
156
Firma Józefa Lorenza ogłaszała się w prasie jako polska fabryka stempli , która wyrabia wszelkiego rodzaju „ polskie stemple ”, zob . „ Sokół ”. Organ Związku Sokołów Polskich w Państwie Niemieckiem z 1 stycznia 1910 , r . 9 , nr 1 , s . 12 . Być może ogłaszającemu chodziło o używane w jego warsztacie czcionki z literami polskiego alfabetu , które wykorzystywano przy produkcji pieczęci gumowych .
157
Tamże .
158
APP , AmP – Kartoteka , sygn . 14854 , k . 601 . Jego rodzicami byli : Juliusz i Paulina z d . Wunsch , zob . tamże , k . 607 .
159
Tamże , k . 603 – 604 .
160
Księga Adresowa Polski ( wraz z w . m . Gdańskiem ) dla handlu , przemysłu , rzemiosł i rolnictwa 1928 , s . 1423 ; Księga Adresowa Polski ( wraz z w . m . Gdańskiem ) dla handlu , przemysłu , rzemiosł i rolnictwa 1930 , s . 1398 .
161
APP , AmP – Kartoteka , sygn . 14922 , k . 687 .
162
Tamże . Bobrujsk – miasto leżące w środkowej części Białorusi , dawniej było miastem powiatowym znajdującym się w guberni mińskiej . Szerzej zob . Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , t . 1 , s . 265 – 266 .