154 Szymon Bauman , Paulina Chrząszcz
tem pod nu merem 5 144 i następnie w budynku przy ul . św . Marcin 47 w Poznaniu 145 .
Poza wyrobem pieczęci metalowych i kauczukowych 146 wykonywał również etykiety wytłaczane 147 , stemple do gilz 148 , sztance do mydła 149 i godła mosiężne . Firma Eligiusza zajmowała się także sprzedażą datowników , numeratorów , rowerów ( od 1928 r .), części rowerowych i maszyn do szycia 150 .
LOEWENTHAL , Wolff ( ur . 7 kwietnia 1847 r . w Poznaniu – zm . 16 marca 1899 r . w Poznaniu ) 151 . Był poznańskim kupcem , wyznania mojżeszowego . Jego żoną była Hulda z d . Rosenthal , ur . w 1855 r ., z którą miał pięcioro dzieci 152 . Wolff wraz z rodziną mieszkał wpierw przy ul . Wronieckiej 19 ( od lat 70 . XIX w . do 1892 r .), a następnie pod numerem 12 ( w latach 1892 – 1899 ) 152 .
144
„ Czasopismo Kas Oszczędności ”: miesięcznik poświęcony sprawom Komunalnych Kas Oszczędności województw zachodnich z 15 stycznia 1926 , r . 1 , nr 1 , s . 18 nlb ; Księga Adresowa Miasta Stołecznego Poznania na rok 1930 , Dział Branż i Zawodów , s . LVI – LVII ; Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu 1932 , r . 3 , poz . 6394 .
145
„ Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu ” 1938 , r . 6 , poz . 2615 ; Spis abonentów telefonów m . st . Poznania z uwzględnieniem branż i zawodów 1939 , s . 40 .
146
Znamy jedynie dwa typariusze sygnowane przez Eligiusza Kromczyńskiego : pieczęć Komisji Dewizowej w Poznaniu ( APP , Tłoki , sygn . T IX , 195 ) i pieczęć bp . Antoniego Laubitza ( AGG , sygn . S 302 ). Zob . ich ilustracje : Zbiór tłoków i stempli pieczętnych …, nr kat . 378 ; K . Okoniewska , Zbiór tłoków i stempli pieczętnych …, s . 351 . Natomiast znany autorom sygnowany znakownik do mięsa z napisem „ Wolne od włośni ” znajduje się w zbiorach prywatnych .
147
Winiety , etykiety wytłaczane i naklejki tłoczone , stanowią pochodne niemieckich zaklejek ( Siegelmarke ), które wykonane były w papierze lub gumie , w kształcie okrągłym lub owalnym , zakończone charakterystyczną wielolistną obwolutą . Służyły głównie do zamknięcia korespondencji , zob . np .: Materiały do polskiego słownika sfragistycznego …, s . 56 ; Siegelmarke , https :// de . wikipedia . org / wiki / Siegelmarke ( dostęp : 11.02.2018 ); S . Bauman , Krakowska rodzina Fischhabów …, s . 222 , il . 4 ( zob . także przypisy 62 – 63 ).
148
Stempel , który służył do napełniania papierosa porcją tytoniu umieszczoną w podłużnej otoczce za pomocą tłoka lub pręta przemieszczającego ją do gilzy papierosowej . Był on wykonany w metalu , w formie pudełka składającego się z dwóch części ( po złączeniu tworzył się okrągły otwór ), z wyrżniętymi na każdej z nich podłużnymi półokrągłymi rowkami przystosowanymi do standardowej wielkości gilzy .
149
Metalowy stempel ( lub patryca ), który służył do wytłaczania i sztancowania formy uzyskanej na jego wygrawerowanej ( wypukle lub wklęśle ) matrycy . Tego typu sztance używano do odciskania np . napisu lub znaku firmowego na mydle ( miękki materiał ) bądź produkowano je do wybijania guzików ( twardy materiał ). W literaturze przedmiotu określa się je mianem kształtowników pozytywowych , które – najogólniej mówiąc – służyły do sztancowania i wytłaczania . Szerzej np . M . Gradowski , Technika i technologia w dawnym złotnictwie , Warszawa 1975 , s . 38 ; tegoż , Dawne złotnictwo : technika i terminologia , Warszawa 1984 , s . 51 .
150
Zob . m . in . Księga Adresowa dla Przemysłu , Handlu i Rzemiosła Miasta Poznania 1925 , nr ogł . 172 ; Księga Adresowa Miasta Stołecznego Poznania na rok 1930 , Dział Branż i Zawodów , s . LVI – LVII ; „ Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu ” 1932 , r . 3 , poz . 6394 .
151
APP , AmP – Kartoteka , sygn . 14734 , k . 379 . Nazwisko Wolffa zapisywano w prasie poznańskiej w dwojaki sposób : Loewenthal lub Löwenthal .
152
Tamże , k . 379 – 380 .