Wytwórcy i sprzedawcy pieczęci ogłaszający się w prasie poznańskiej
143
no Dmochowskiemu imię Franciszek 58 . Jego osobę wymienia E . Majkowski z tego względu , że Feliks był wykonawcą nowych pieczęci dla archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej 59 .
EHLERT , Johann Gustav ( ur . 12 czerwca 1833 r . w Pobiedziskach – zm . 11 listopada 1908 r . w Poznaniu ) 60 . Grawer , który był żonaty z Anną , ur . 2 sierpnia 1852 r . w Poznaniu 61 . W tym też mieście Ehlert zamieszkiwał w wielu miejscach , były to następujące adresy : Wrocławska 15 ( około 1862 – 1865 ) 62 i później także pod numerem 32 ( około 1865-1883 ) 63 , Podgórna 13 ( w latach 1883 – 1889 ) 64 , pl . Wolności 1 ( w latach 1889 – 1893 ) 65 , Podgórna 6 ( w latach 1893 – 1895 ) 66 , pl . Wolności 17a ( w latach 1895 – 1897 ) 67 i później pod numerem 15 ( w latach 1897 – 1898 ) 68 , Rycerska 38 ( w latach 1898 – 1899 ) 69 oraz ponownie ul . Wrocławska 13 / 14 ( w latach 1899 – 1902 ) 70 .
W paru odnalezionych ogłoszeniach znalazła się informacja , że Ehlert nie tylko wykonywał pieczęcie , ale także handlował papierem 71 . Natomiast w anonsie umieszczonym w „ Dzienniku Poznańskim ” z roku 1874 72 oraz spisach mieszkańców Poznania z 1862 i 1865 r . 73 pojawiają się osoby o tym samym nazwisku , lecz o innych imionach – Julius Ehlert ( jubiler i złotnik ) oraz Johann August Ehlert ( najpewniej błąd w zapisie drugiego imienia ). Na tym etapie badań nie sposób ustalić , czy wymienione osoby pochodziły z jednej rodziny , czy też zbieżność nazwisk jest przypadkowa .
58
E . Majkowski , Fryderyk Wilhelm Below : pieczętarz …, s . 273 .
59
W ramach reform wprowadzanych przez abp . Leona Przyłuskiego w połowie XIX w ., zob . tamże , s . 273 – 274 i 291 – 297 .
60
APP , AmP – Ewidencja ludności , sygn . 14380 , k . 827 – 828 .
61
Zmarła 27 stycznia 1923 r ., zob . tamże .
62
Posener Wohnungs-Anzeiger auf das Jahr 1862 , s . 16 .
63
Tamże , 1865 , s . 19 ; tamże , 1868 , s . 11 ; Adressbuch für die Stadt Posen 1872 , s . 36 ; tamże , 1876 , s . 16 . 64
Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen 1885 , s . 18 ; tamże , 1890 , s . 24 .
65
Tamże , 1890 , s . 24 .
66
Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen nebst der vororte Bartholdshof , Berdychowo , Jersitz , St . Lazarus , Pietrowo und Wilda 1894 , s . 25 ; tamże , 1895 , s . 28 .
67
Tamże , 1896 , s . 35 .
68
Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen sowie der Vororte Bartholdshof , Jersitz , St . Lazarus und Wilda 1898 , s . 39 .
69
Adress- und Geschäfts-Handbuch der Stadt Posen sowie der Vororte Jersitz , St . Lazarus und Wilda 1899 , s . 42 .
70
APP , AmP – Kartoteka , sygn . 14380 , k . 828 .
71
„ Wielkopolanin ” z 20 lutego 1884 , r . 2 , nr 15 , s . 4 ; „ Wielkopolanin ” z 13 grudnia 1884 , r . 2 , nr 100 , s . 4 .
72
„ Dziennik Poznański ” z 25 lipca 1874 , r . 16 , nr 167 , s . 4 .
73
Posener Wohnungs-Anzeiger auf das Jahr 1862 , s . 16 ; tamże , 1865 , s . 19 . W spisie z 1868 r . zapisano poprawnie imiona i nazwisko Johanna Gustava Ehlerta , por . tamże , 1868 , s . 11 .