Przegląd Archiwalno-Historyczny Tom VI Poznań 2019
Szymon Bauman ( Poznań ) mgr , szybau @ gmail . com ORCID iD : 0000-0002-2580-4385
Paulina C h r z ą s z c z ( Instytut Historii PAN , Warszawa ) mgr , paulina . chrzaszcz93 @ gmail . com ORCID iD : 0000-0002-1370-3237
Wytwórcy i sprzedawcy pieczęci ogłaszający się w prasie poznańskiej w latach 1815 – 1939
Badania nad sfragistyką XIX i XX w . nie cieszyły się – jak dotąd – szczególnym zainteresowaniem polskich badaczy pieczęci 1 . Wśród wielu zagadnień , które czekają na opracowanie , jest pilna potrzeba rozpoznania działalności pieczętarzy 2 , w tym ustalenie z imienia i nazwiska listy czynnych wytwór-
1
W dotychczasowych badaniach sfragistycznych podejmowano jedynie fragmentarycznie problematykę pieczęci XIX i XX w ., która ograniczała się do sfery państwowej , miejskiej , wiejskiej , kościelnej , cechowej , rzadziej uniwersyteckiej i prywatnej . Osobnych opracowań doczekały się np . pieczęcie powstańcze , w szczególności władz powstania styczniowego . Materiał sfragistyczny z omawianego okresu znalazł odbicie przede wszystkim w badaniach regionalnych ( sfragistyka miejska lub wiejska ). Nieco obszerniejszą literaturę posiadają pieczęcie i stemple pocztowe z dwóch ostatnich stuleci , wyraźnie zaś uboższą m . in . pieczęcie wojskowe . Ostatnio literaturę polskojęzyczną dotyczącą sfragistyki XIX i XX stulecia zebrał w pracy magisterskiej S . Bauman , Krakowska firma rytowniczo-pieczętarska Aleksandra Fischhaba , Poznań 2018 , przypisy 17 – 30 ( praca magisterska napisana pod kierunkiem dr . hab . Pawła Stróżyka , prof . UAM , dostępna w Archiwum Prac Dyplomowych Wydziału Historycznego UAM w Poznaniu ).
2
Literatura prezentująca wytwórców pieczęci została wstępnie zebrana w innym miejscu , zob . S . Bauman , P . Chrząszcz , Warszawski zakład pieczętarski Zygmunta Weinkrantza , [ w :] Żydzi polscy na przestrzeni wieków . Materiały z III Krakowskiej Konferencji Judaistycznej , red . S . Gąsiorowski , Kraków 2018 , s . 12 , przypis 3 . Należy ją jeszcze uzupełnić o następujące pozycje : E . Szulc , Materiały do biografii medalierów , grawerów stempli , pracowników mennicy i numizmatyków w świetle akt parafii ewangelickich w Warszawie , „ Wiadomości Numizmatyczne ” 1982 , r . XXVI , z . 1 – 2 , s . 33 – 47 ; R . Bobrow , Złotnicy i jubilerzy prowincji Królestwa Polskiego , Warszawa 2017 ; tegoż , Warszawscy złotnicy , jubilerzy , grawerzy i kupcy wyrobów kruszcowych w XIX wieku , Warszawa 2018 ; S . Bauman ,