106 Irena Mamczak-Gadkowska
tułu strat poniesionych wskutek działań władz okupacyjnych w czasie I wojnie światowej ( rekwizycje , konfiskaty ). Z zasobów Archiwum Wojskowego ( następnie AAN ) korzystały przede wszystkim dwa urzędy : Główny Urząd Likwidacyjny w Warszawie oraz Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej 35 .
Bardzo zróżnicowane były kwerendy przeprowadzane przez archiwistów w archiwach państwowych w terenie . I tak Archiwum Państwowe w Grodnie od pierwszych lat po wojnie do początku lat 30 . wykonywało średnio od kilkudziesięciu do kilkuset kwerend rocznie . Przeważały prace dla władz urzędów państwowych , rosła również systematycznie liczba kwerend prywatnych , które w latach 1931 i 1932 stanowiły ponad połowę ogólnej liczby przeprowadzonych przez archiwistów badań 36 . Przeważały , zwłaszcza w drugiej połowie lat 30 ., kwerendy urzędowe . W Archiwum Państwowym w Poznaniu liczba kwerend wykonanych w latach 1920 – 1926 wynosiła 230 , czyli średnio po kilkadziesiąt rocznie . Przeprowadzone w archiwum badania , oprócz wymiernych korzyści finansowych , które przyniosła przedstawiona wyżej kwerenda odszkodowawcza , miały także ogromne znaczenie dla urzędów państwowych i samorządowych w zakresie ustalenia nazw miejscowości , nazw jezior i rzek oraz herbów miejskich i wiejskich . Sporo kwerend archiwalnych wykonywało także Archiwum Państwowe w Wilnie . W latach 1920 – 1923 liczba ta wyniosła 478 , a w latach następnych systematycznie wzrastała i wynosiła w 1924 roku 838 , w 1925 – 1320 , i w 1926 – 1645 . Znakomitą większość z nich stanowiły kwerendy na rzecz Delegacji Polskiej w Mieszanej Komisji Specjalnej , związane z rewindykacją z Rosji zabytków kultury i sztuki , ale także na rzecz urzędów państwowych i samorządowych , instytucji społecznych , religijnych , oświatowych oraz dobroczynnych 37 .
Archiwiści międzywojenni prowadzili także szeroką działalność popularyzatorską , organizując wystawy historyczne , przyjmując w archiwach wycieczki uczniów i studentów oraz inne wizyty , kształtując przez to
35
Kronika . Archiwum Wojskowe w Warszawie w latach 1919 – 1926 , „ Archeion ” 1927 , t . 2 , s . 178 ; J . Stojanowski , Archiwum Akt Nowych w Warszawie , [ w :] Straty , t . 2 , Warszawa 1956 , s . 236 .
36
Sprawozdanie z działalności archiwów państwowych . Rok 1928 , red . W . Łopaciński , „ Archeion ” 1930 , t . 6 – 7 , s . 50 ; Sprawozdanie ... Rok 1930 , red . W . Łopaciński , „ Archeion ” 1931 , t . 9 , s . 77 – 78 ; Sprawozdanie ... Rok 1931 , oprac . W . Łopaciński , „ Archeion ” 1932 , t . 10 , s . 39 ; Sprawozdanie ... Rok 1932 , oprac . W . Łopaciński , „ Archeion ” 1933 , t . 11 , s . 39 ; Sprawozdanie ... Lata 1933 i 1934 , oprac . A . Rybarski , „ Archeion ” 1935 , t . 13 , s . 249 – 250 ; Sprawozdanie ... Rok 1935 , oprac , A . Rybarski , „ Archeion ” 1936 , t . 14 , s . 147 ; Sprawozdanie ... Rok 1936 , oprac . A . Rybarski , „ Archeion ” 1937 – 1938 , t . 15 , s . 188 – 189 ( tabela ); Sprawozdanie ... Rok 1937 , oprac . A . Rybarski , „ Archeion ” 1938 – 1939 , t . 16 , s . 192 – 193 .
37
LCVA Wilno , Archiwum Państwowe w Wilnie . Ministerstwo Wyznań religijnych i Oświecenia Publicznego . Rzeczypospolita Polska 1920 – 1939 , zespół nr 286 , sygn . 9 , s . 1 – 259 ; sygn . 48 , s . 1 – 697 ; sygn . 82 , s . 1 – 753 ; Kronika , red . W . Łopaciński , Archiwum Państwowe w Wilnie w latach 1919 – 1926 , „ Archeion ” 1928 , t . 4 , s . 172 .