Przegląd Archiwalno-Historyczny Tom VI Poznań 2019
Artykuły
Zdzisław W ł o d a r c z y k ( Wieluńskie Towarzystwo Naukowe ) dr , z . wlodarczyk @ poczta . onet . pl ORDCID iD : 0000-0002-2928-898X
Powoływanie landratów w Prusach Południowych ( 1793 – 1806 )
Widziałem dosyć nowych urzędników : Sztejenemerów , landratów , mierników , Just-konsyliarzów , kreisratów – Objąć pamięcią trudno tych prałatów 1
Wstęp
Prusy Południowe ( Südpreußen ) zostały utworzone z ziem zagarniętych przez Hohenzollernów w wyniku II rozbioru Polski ( 1793 ). Nowa prowincja obejmowała „ województwa poznańskie , gnieźnieńskie , kaliskie , sieradzkie , miasto i klasztor Częstochowa , ziemię wieluńską , województwo łęczyckie , powiat kujawski , ziemię dobrzyńską , województwa rawskie i płockie ” 2 . Po III rozbiorze ( 1795 ), oznaczającym kres I Rzeczypospolitej , powiększono ją o część Mazowsza z Warszawą . Całość obejmowała 959 mil 2 ( 54 000 km 2 ) i dzieliła się na trzy departamenty kamer : poznański , warszawski i kaliski ( do 1798 r . piotrkowski ) 3 . Po klęsce jenajskiej , zajęciu Berlina , Poznania
1
Cyt . za P . Żbikowski , W pierwszych latach narodowej niewoli . Schyłek polskiego Oświecenia i zwiastuny Romantyzmu , Wrocław 2007 , s . 309 – 310 .
2
Patent Obwieszczający względem rozporządzeń Justycji Duchownej i Świeckiej w Prowincjach posiadanych dotąd od Korony Polskiej a teraz przez Najjaśniejszego Króla Imć Pruskiego w posesję zabranych województw …, Berlin 16 IV 1793 .
3
J . Kosim , Okupacja pruska i konspiracje rewolucyjne w Warszawie 1796 – 1806 , Wrocław i in . 1976 , s . 41 ; Z . Włodarczyk , Siedziby kamer wojenno-ekonomicznych w Prusach Południowych ( 1793 – 1806 ), „ Poznański Rocznik Archiwalno-Historyczny ” 2002 ( 2001 / 2002 ), t . 8 / 9 , s . 83 – 89 . Przenosin siedziby kamery z Piotrkowa na Kalisz dokonano jesienią 1798 r ., fakt ten potwierdza