70 Stanisław Jankowiak
Grzybowski R ., Na studia bez matury czyli o kursach przygotowawczych na wyższe uczelnie ( 1945 – 1956 ), „ Rozprawy z Dziejów Oświaty ” 2003 , t . XLII , , s . 193 – 200 .
Ze studiów nad kursami przygotowawczymi , red . J . Szczepański , Wrocław – Warszawa – Kra ków 1962 .
Stanisław J a n k o w i a k
Rekrutacja na studia wyższe w początkach stalinizmu na przykładzie województwa poznańskiego
Streszczenie
Zmiana systemu po II wojnie światowej związana była z pojawieniem się nowej filozofii kształcenia . Dla komunistycznej władzy najważniejszym celem było dostarczenie krajowi nowych , socjalistycznych i świadomych swej roli w przebudowie kadr . Kryteria polityczne były więc ważniejsze od merytorycznych . Założeniem politycznym było stworzenie nowej , robotniczo- -chłopskiej inteligencji , która rozumiałaby swą rolę w walce o socjalizm . By tego dokonać , należało zrewolucjonizować zasady naboru do szkół średnich i wyższych . O przyjęciu na studia nie miała więc decydować wiedza , ale zaangażowanie polityczne i społeczne . Należało też , i to akurat nie budziło wątpliwości , pozwolić młodzieży nadrobić zaległości wynikające z wojny . Konstruowane polityczne założenia nie we wszystkich przypadkach przełożyły się na praktykę działania . Mimo jednoznacznych wytycznych i kluczowej roli urzędów bezpieczeństwa w opiniowaniu kandydatów , skład socjalny studentów nie uległ radykalnej zmianie . Nie oznacza to , że polityka komunistów nie wyrządziła szkody części zdolnej młodzieży , której ze względów klasowych zamknięto możliwość zdobywania wyższego wykształcenia .
Słowa kluczowe : kwalifikacja na studia , rekrutacja , egzaminy wsępne , kursy przygotowaw cze , socjalistyczna inteligencja
Stanisław J a n k o w i a k
College enrollment in the period of Stalinism as exemplified by the Poznań voivodeship
Abstract
Systemic transformation following the Second World War brought a new philosophy of education . For the communist authorities , the most important goal was to provide the country with new , socialist workers , who were aware of their role in the process of reconstruction . Therefore , political criteria took precedence over any others . The political objective was to create a new “ intelligentsia ” comprising workers and peasants who would understand their role in the fight for socialism . In order to achieve that objective , rules of high school and college enrollment had to be revolutionized . Political and social engagement were to be the decisive factors in college admissions — not knowledge . Young people were also meant to be allowed to make up for the time lost because of the war — however , this particular demand does not raise any questions .