Recenzje i omówienia
245
bie prawa do opieki i wychowania dzieci oraz młodzieży . W Łodzi działało zarówno harcerstwo polskie , niemieckie ( np . nacjonalistyczna organizacja Pfadfindercorps ), jak i żydowskie ( np . Haszomer Hacair ). Niestety , mimo wielu materiałów archiwalnych i opracowań autorstwa chociażby Krzysztofa Jurka 9 , Autorka nie pokusiła się o choćby krótką charakterystykę skautingu ani kontrowersji , jakie on wówczas wzbudzał .
Wśród instytucji zajmujących się utrzymaniem spokoju w mieście warto było wymienić też Łódzką Ochotniczą Straż Ogniową . Omawiając kwestię braku opału , Autorka pomija użycie takich materiałów opałowych , jak koks czy torf ( s . 74 ).
Praca z pewnością zyskałaby na wartości , gdyby Autorka sięgnęła do spuścizny aktowej lub monografii łódzkich szkół , z których można zdobyć wiele informacji , np . na temat problemów wychowawczych .
Omawiana powyżej monografia Joanny Sosnowskiej , oprócz niewątpliwego atutu , jakim jest zbadanie i przedstawienie różnych form opieki nad dziećmi w trudnych czasach wojennych i udostępnienie jej szerokiemu czytelnikowi , ma niestety także szereg wad . Część z nich ma niewielki ciężar gatunkowy i nie wpływa zasadniczo na rezultaty badawcze . Natomiast in minus należy zaliczyć pominięte zagadnienia , często bardzo ważne , co w rezultacie wpłynęło na ograniczenie przedstawienia bogactwa i różnorodności form opieki nad dziećmi w Łodzi w czasie światowego konfliktu . Publikacja ta niewątpliwie wzbogaca stan badań nad dziejami miasta nad Łódką , zwłaszcza ( co oczywiste ) w kontekście kwestii związanych z najmłodszymi mieszkańcami miasta . Generalnie można stwierdzić , że jest to solidny fundament do zrozumienia tej kwestii , a w przypadku kolejnego wydania niniejsza recenzja wskazuje , o co jeszcze można uzupełnić tekst , aby pokazał w pełni szerokie zagadnienie opieki nad dzieckiem w Łodzi w latach 1914 – 1918 .
Aneta Stawiszyńska
9
K . Jurek , Lilijka i łódka . Historia harcerstwa łódzkiego do 1939 roku , Łódź 2006 ; tegoż , Łódzkie okręgi Polskiej Organizacji Skautowej w latach 1915 – 1916 ; tegoż , Łódzki skauting w latach 1910 – 1914 , „ Rocznik Łódzki ” 1994 , r . LI ; tegoż , Łódzki Związek Harcerzy Polskich ( 1916 – 1919 ), „ Harcerstwo ” 1986 , r . XXVIII , nr 9 .