Recenzje i omówienia
241
J . Sosnowska , Opieka nad dziećmi w Łodzi w latach I wojny światowej , Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego , Łódź 2017 , ss . 497 .
Przedmiotem niniejszej recenzji jest monografia naukowa Joanny Sosnowskiej Opieka nad dziećmi w Łodzi w latach I wojny światowej , opublikowana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego , a będąca podstawą uzyskania przez autorkę stopnia doktora habilitowanego . Joanna Sosnowska – pracownik naukowy Wydziału Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego – mająca na swoim koncie szereg publikacji naukowych , w tym książkę poświęconą Łódzkiemu Chrześcijańskiemu Towarzystwu Dobroczynności ( która była jej doktoratem ) 1 , będąca znaną badaczką dziejów łódzkiej pedagogiki , skupiła się na różnych formach opieki nad dziećmi łódzkimi w dobie Wielkiej Wojny . Wspomniana publikacja składa się ze wstępu , sześciu rozdziałów , wykazu skrótów , zakończenia , bibliografii , spisu tabel , spisu ilustracji oraz aneksów . Ogółem książka liczy 497 stron .
Autorka swoją pracę w dużej mierze oparła na spuściźnie aktowej ze zbiorów Archiwum Państwowego w Łodzi , co jest niewątpliwie atutem tejże publikacji . Niestety , ograniczyła się zaledwie do kilku zespołów , tj .: Akt miasta Łodzi , Komitetu Obywatelskiego , Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności , parafii i stowarzyszeń z terenu diecezji ewangelicko-augsburskiej – zbiór szczątków zespołów . W obszernej bibliografii znajdujemy też szereg publikacji poświęconych zarówno pedagogice , jak i dziejom Łodzi , wydawnictwa źródłowe , dokumenty normatywne , prace niepublikowane , źródła internetowe oraz polskojęzyczną prasę łódzką .
Obok niewątpliwych atutów pracy , tj . rzetelnego omówienia form opieki nad dzieckiem , ukazania dotychczas nieomawianej tematyki , dbałości o stronę edytorską i językową , omawiana publikacja posiada niewielkie , acz warte usunięcia przy ewentualnym wznowieniu publikacji , mankamenty .
Autorka w pierwszych rozdziałach posługuje się wyłącznie nazwami łódzkich ulic , które obowiązywały w czasie Wielkiej Wojny , natomiast z czasem zaczyna odnotowywać także ich współczesne nazwy , a i te informacje pojawiają się wybiórczo . Warto zatem zastanowić się , czy nie lepszym rozwiązaniem byłoby podawanie ich za każdym razem ( w nawiasie ), bądź też sporządzenie tabeli obrazującej zmiany zachodzące w tej materii , a w tekście używania tylko nazw współczesnych przedstawianym wydarzeniom .
W publikacji znajduje się kilkanaście stwierdzeń / tez , które budzą znaczne wątpliwości . Sosnowska , omawiając kształtowanie się tymczasowych władz po ucieczce Rosjan , nie wspomina o działalności Komitetu Obywatelskiego , funkcjonującego od 3 do 10 sierpnia 1914 r ., a przekształconego następnie
1
J . Sosnowska , Działalność socjalna i opiekuńczo-wychowawcza Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności ( 1885 – 1940 ), Łódź 2011 , s . 546 .