216 Wiktor Werner , Dawid Gralik , Adrian Trzoss
Podczas konstruowania formularza ankiety oraz projektowania spodziewanych wyników funkcję pomocniczą pełniły efekty pracy agencji sondażowych CBOS oraz OBOP , które prowadziły liczne badania szczegółowe oraz o charakterze bardziej ogólnym dotyczące stosunku Polaków do różnych aspektów świadomości historycznej i społecznej funkcji historii 35 . Ponadto odwoływaliśmy się do prac naukowych z dyskursu badań nad świadomością historyczną w Polsce . Należy tutaj wymienić badania przeprowadzone przez socjologów Ninę Assorodobraj-Kulę oraz Barbarę Szacką w latach 60 . oraz Jana Pomorskiego w latach 1987 – 1988 36 , badania Janusza Rulki 37 , a także nowsze , jak np . Łukasza Michalskiego 38 . Poza środowiskiem akademickim kwestia ta jest często diagnozowana przez agencje sondażowe , chocby CBOS czy OBOP , od tych najbardziej szczegółowych ( np . Wołyń 1943 – pamięć przywracana oraz Czy w Warszawie potrzebne są nowe pomniki ?) po refleksje natury bardziej ogólnej , a przez to zdaje się ciekawszej , jeśli chodzi o stosunek Polaków do własnej przeszłości ( przeprowadzone w 2016 r . badania dotyczące świadomości historycznej Polaków w 1050 . rocznicę chrztu Polski oraz analogiczne wcześniejsze z 1988 r . pt . Przeszłość jako przedmiot zainteresowań i dyskusji we współczesnym społeczeństwie polskim 39 ). Nasze badanie wpisuje się zatem w rozbudowany dyskurs nie tylko akademicki , lecz będący również przedmiotem zainteresowania polityków i ogółu społeczeństwa . Biorąc pod uwagę dorobek związany z omawianym przez nas problemem , postanowiliśmy przyjrzeć się efektom , a dokładniej postawom wobec treści historycznych , traktując jako punkt wyjścia do interpretacji przyczyn takiego stanu rzeczy całość dotychczasowego dyskursu .
Badanie sondażowe zostało przeprowadzone na próbie subskrybentów mediów społecznościowych Facebooka oraz Youtube ’ a . Praktycznie niemożliwym jest oszacowanie całkowitej populacji ze względu na płynność w liczbie aktualnych subskrybentów badanych mediów . Niemniej jednak , jak okazuje się w dalszej części badania , odpowiedzi zostały udzielane głównie przez zaangażowanych „ fanów ” – mamy zatem do czynienia z grupą reflektującą
35
A . Wysocki , Stosunek społeczeństwa polskiego do przeszłości a tożsamość narodowa . Analiza badań sondażowych , „ Annales Sectio I Philosophy and Sociology ” 2018 , vol . 43 , 1 , s . 111-124 ; M . Bożewicz , Świadomość historyczna Polaków , „ Komunikat z badań ” 2016 , nr 68 CBOS .
36
B . Szacka , Świadomość historyczna ( Wnioski z badań empirycznych ), „ Studia Socjologiczne ” 2011 , 1 ( 200 ), s . 233-260 ; oryginał : „ Studia Socjologiczne ” 1977 , 3 ( 66 ) s . 66-103 .; J . Pomorski , dz . cyt .; Ł . Michalski , Kilka uwag o mitach na temat świadomości historycznej Polaków , [ w :] Historycy i politycy : polityka pamięci w III RP , red . P . Skibiński , T . Wiścicki , M . Wysocki , Warszawa 2011 , s . 193-209 ; N . Assorodobraj , „ Żywa historia ”. Świadomość historyczna : symptomy i propozycje badawcze , „ Studia Socjologiczne ” 1963 , nr 2 , s . 5-45 .
37
J . Rulka , Przemiany świadomości historycznej młodzieży , Bydgoszcz 1991 .
38
Ł . Michalski , dz . cyt ., s . 193 – 209 .
39
Przeszłość jako przedmiot zainteresowań i dyskusji we współczesnym społeczeństwie polskim , CBOS 1988 .