214 Wiktor Werner , Dawid Gralik , Adrian Trzoss
warstwę nie tylko tekstualną , ale i wizualną , w postaci obrazów , memów oraz gifów , Youtube zaś – filmu . Proces przekształcania się społeczeństwa w stronę określoną przez Giovanniego Sartoriego 12 jako homo videns , zmienia rozłożenie akcentów w partycypacji w danym medium 13 . W przypadku Web 2.0 mamy do czynienia z daleko idącymi zmianami pod znakiem medium is the message Marshalla MacLuhana 14 , a także kultury uczestnictwa , jak w przypadku Youtube ’ a , o czym pisali m . in . Jean Burgess oraz Joshua Green 15 . Medium , a w przypadku mediów społecznościowych coraz częściej mówi się o metamedium 16 , nie jest jedynie neutralnym przekaźnikiem , ale znacząco wpływa na odbiór i partycypację w obiegu informacji 17 . Stąd warto zastanowić się , jakie ma to znaczenie dla odbioru treści historycznych , tworzenia się wszelkich wyobrażeń na temat przeszłości – utwierdzania się stereotypów związanych z wiedzą potoczną oraz powstawaniem teorii pseudonaukowych o charakterze spiskowym 18 .
Po trzecie – odwołując się do krajowego dyskursu badawczego , wzięto pod uwagę polskojęzyczne środki przekazu , poświęcone stricte tematyce historycznej ( amatorskie i popularnonaukowe ). Pośród nich dokonana została dywersyfikacja – jako próba wybrane zostały zarówno te największe , jak i te dopiero rozwijające się ; hobbystyczne , specjalistyczne i te o tematyce szerokiej , autorskie i stanowiące przedłużenie działalności portali popularnonaukowych . Podobnie kwestia dotyczyła grup docelowych – uczniów , studentów , pracowników naukowych i wreszcie przeciętnych użytkowników w pełnym przedziale grup wiekowych .
Biorąc pod uwagę powyższe zastrzeżenia , w badaniu pojawiło się piętnaście fanpage ’ ów / kanałów funkcjonujących w ramach Facebooka i YouTube :
lewizja i post-myślenie , przekł . J . Uszyński , Warszawa 2005 ; J . D . Bolter , R . Grusin , Remediation . Understanding New Media , MIT Press 1999 .
12
G . Sartori , dz . cyt .
13
J . D . Bolter , R . Grusin , dz . cyt .
14
W opinii badacza , samo medium również stanowi element przekazu , stając się jego integralną częścią . M . MacLuhan , Understanding Media . The extensions of man , London-New York 1964 , s . 7 – 24 .
15
J . Burgess , J . Green , Youtube : wideo online a kultura uczestnictwa , tłum . T . Płudowski , Warszawa 2011 . 16
M . Filiciak , Internet – społeczne metamedium , [ w :] Media audiowizualne , red . W . Godzic , Warszawa 2010 , s . 104 – 124 .
17
L . Manovich , Software Takes Command : Extending the Language of New Media , New York
2013 .
18
R . Żuchowicz , Wielka Lechia . Źródła i przyczyny popularności teorii pseudonaukowej okiem historyka , Warszawa 2018 ; W . Werner , A . Trzoss , Czy cyfrowe media wywołują społeczną paranoję ? Dwugłos w sprawie obecności teorii spiskowych w mediach społecznościowych i kulturze masowej , „ Nauka ” 2019 , nr 3 , s . 147 – 169 .