144
Stanisław Sierpowski
chowywane tylko w jednym egzemplarzu, a członkowie Rady będą mogli
zapoznać się z jego treścią, u szefa Documents Service25.
Widoczny brak konsekwencji wobec protokołów z tajnych spotkań człon
ków Rady wynikał z ogólnego stosunku Sekretarza Generalnego do tej, stale
nieformalnej aktywności Rady. Tajne spotkania mogły być uznane jako dzia
łania pomocnicze, zgodne z brytyjskim wyobrażeniem o Lidze jako clearing
hause polityki międzynarodowej. Spotkania te miały służyć rozeznaniu sytu
acji i odpowiedzi na pytanie: co w danej sprawie, będącej przedmiotem za
interesowania najbliższej Rady (Zgromadzenia), jest możliwe do osiągnięcia,
jaka byłaby najlepsza procedura przy założeniu minimalizacji kosztów, zy
sków i strat. W tym rozumieniu protokoły z tajnych spotkań Rady nie były
oficjalnymi dokumentami Ligi26, a jedynie odzwierciedlały zapatrywania po
szczególnych państw, nieraz także tylko ich przedstawicieli, jak to bywało
w przypadku delegatów z Ameryki Południowej. Nie dziwi przeto, że nie
które spotkania (zawsze odbywane w trakcie trwania oficjalnych sesji Rady!)
przybierały charakter swoistego tors d’horizons w odniesieniu do wszystkich,
a przynajmniej najważniejszych punktów przewidzianych do rozpatrzenia czy to na sesjach prywatnych, publicznych, czy na forum Zgromadzenia.
Pomocniczy, z formalnego punktu widzenia, prywatny charakter spotkań członków Rady powodował, że protokoły odzwierciedlające ich prze
bieg nie wchodziły do grupy oficjalnej dokumentacji LN. Z drugiej strony,
każdy lub niemal każdy protokół z tajnych spotkań nosił poprawki dokona
ne ręką Sekretarza Generalnego (nieraz daleko idące w odniesieniu do wła
snych wypowiedzi, jak to pokazuje ilustracja nr 5) oraz podpis „E.D.” i datę.
Urzędowy charakter tej dokumentacji podkreślają okrągłe pieczęcie znajdu
jące się w górnej części pierwszej strony protokołu. Na otoku pieczątki z epo
ki był napis: Société des Nations. League of Nations. Registry. Przed udostęp
nieniem dokumentacji LN w 1969 r. opieczętowano każdą ze stron pieczęcią
okrągłą z napisem na otoku United Nations Library. Geneva. W środku pieczę
ci: Nations Unies. Bibliothèque. Zwykle w lewym górnym rogu strony pierw
szej widniała informacja w formie pieczęci prostokątnej o treści: Action Copy.
Received in Registry 28-Jan.-1929. Powyższe mówi, że we wskazanych wyżej
dniach Archiwum (Registry et du Service des Index) przejęło te materiały z se
kretariatu Sekretarza Generalnego.
25 ASDN,
14/9885/2385, r. 6228. Minutes of the 5th Secret Meeting..., December 9th 1932
at 4 p.m.
26 Regulamin dotyczący zakresu działalności archiwum mówił, że było ono odpowiedzial
ne za rejestrację, zachowanie i klasyfikację oficjalnej korespondencji, wytworzonej lub przeka
zywanej przez Sekretariat. Do obowiązków archiwistów (około 20 osób w połowie lat dwudzie
stych) należało też indeksowanie dokumentów oraz ich obieg w ramach Sekretariatu. Archiwum
sporządzało też codziennie wyciągi z zarejestrowanej korespondencji służbowej, zob. Annuaire
de la Société des Nations 1919-1927, s. 87.