Prostor 57 Prostor+broj+57+prostor+57+web | Page 16

- THE AUSTRALIAN ISLAMIC
CENTRE U NEWPORT-U
ARHITEKTONSKI JE I DRUŠTVENI
MARKER NOVE PERCEPCIJE
ISLAMA U AUSTRALIJI. PAŽLJIVOM
PREZENTACIJOM ISTORIJSKIH
ISLAMSKIH PROJEKTANTSKIH
NAČELA SAVREMENOJ AUSTRALIJI
– ZEMLJI SA RASTUĆIM
MUSLIMANSKIM STANOVNIŠTVOM
SA DUGOM TRADICIJOM –
PROJEKAT JE NOSITELJ NOVE
INTERPRETACIJE DŽAMIJA KAO
BUDUĆEG DIJELA AUSTRALIJSKIH
PREDGRAĐA.
krovova obližnjih vikendica. Murcutt je
razvio tri različita rješenja za zajednič-
ki prostor, insistirajući na definisanju
volumena ukorijenjenog u arhitekturi
Aalto-a, i koji se u konfiguraciji spoljne
ljuske razlikovao sistemom prozora
koji su unutrašnjosti dali varijabilno
osvjetljenje. Pažljivo proučeni detalji
vrha krova svjedoče o ravnoteži stvore-
noj između velikog obima kompleksa
i malog obima stambenih jedinica. U
fazi proučavanja arhitekti su započeli
uređenjem malih stanova uz staze koje
su se vijugale preko parcele, ali na kraju
su ih, u konačnim crtežima, preuredili u
jednu liniju koja daje kompleksu osjećaj
monumentalnosti.
Kao možda prva zaista savremena
australijska džamija - The Austra-
lian Islamic Centre u Newport-u
16
arhitektonski je i društveni marker nove
percepcije islama u Australiji. Pažljivom
prezentacijom istorijskih islamskih pro-
jektantskih načela savremenoj Australiji
– zemlji sa rastućim muslimanskim
stanovništvom sa dugom tradicijom –
projekat je nositelj nove interpretacije
džamija kao budućeg dijela australijskih
predgrađa.
Arhitekta Glenn Murcutt u projektovanju
zgrade inspirisao se modernističkim
načelima, a istovremeno vodio računa o
kontekstu zajednice i tradicije. Realizaci-
ja zgrade, u razdoblju od 2006. do 2018.
godine, ujedno je priča o Murcutt-ovoj
arhitektonskoj sposobnosti i spretnosti
mirenja čitave palete perspektiva. Tran-
sparentnošću i otvorenošću formalnog
oblikovanja džamija omogućava novi
pogled unutar zidova koji su inače
zatvoreni strancima, te tako djeluje kao
oblik komunikacije.
Australijski islamski centar u predgrađu
zapadnog Melbourna, je potpuno različit
od sakralnih objekata - džamija sagra-
đenih u Australiji - u njemu se ne nalazi
nijedan prepoznatljivi detalj kupole,
šiljatih lukova i minareta koji su uobiča-
jeni za džamiju. Umjesto toga objekat
pretpostavlja hladan, savremeni jezik
od stakla i betona, oživljen bazenima i
iznenađujućim krovom zlatno oboja-
nih limova. Umjesto minareta, simbol
polumjeseca je postavljen visoko uz bok
ulaznog dijela objekta na ogromnom
trougaonom produžetku bočnog zida,
delikatnom zlatnom srpu. Umjesto
da je kupola arhitektonski „stabilna“,
trouglasti „fenjeri“ na tavanici prihvataju
svjetlost, a boja im varira u odnosu na