Recenzje i noty bibliograficzne
197
( 1910-1999) 42 z współorganizatorów pracy duszpasterkiej Kościoła katolickiego i odbudowy samych kościołów po wojennej pożodze w tym mieście. Jako phm ZHP należał do twórców tej, cieszącej się popularnością wśród młodzieży organizacji. We wspomnianej szkole, obok nauki języka łacińskiego, zajmował się katechizacją dzieci i młodzieży. Kierował też utworzoną przez siebie Solidacją Mariańską oraz biblioteką przy poewangelickim kościele pw. św. Kostki. Tam też działała po jego opieką amatorska, młodzieżowa grupa teatralna. Jego zasługą było zorganizowanie niecodziennego, jak na tamte czasy, pierwszego po wojnie wspólnego spotkania opłatkowego przy choince dla uczniów i nauczycieli zimą 1945 r. Należy pamiętać też o tym, że od samego początku rok szkolny i jego zakończenie poprzedzone były zawsze uroczystą Mszą św. z udziałem licznie zgromadzonych uczniów. Także zajęcia lekcyjne rozpoczynano od modlitwy. Po jego wymuszonym odejściu w połowie 1948 r. pracę katachetyczną z uczniami przez następne trzy lata kontynuował kolejny kapucyn, O. Lesław( Franciszek) Tabor( 1914-1970), późniejszy proboszcz parafii pw. św. Antoniego.
Należy tutaj dodać, że w roku szkolnym 1951 / 52 nastąpił zakaz nauczania religii na terenie szkół. Powróciła ona tam jeszcze jesienią 1956 r., ale nie na długo, bowiem już pod koniec roku szkolnego 1960 / 61 została całkowicie usunięta z tych placówek.
Częściowo na ten okres( tj. lata 1955-1963) przypada działalność innego charyzmatycznego i wybitnego duszpasterza, pochodzącego z Kresów salezjanina oraz polonisty z wykształcenia, księdza Janusza Popławskiego( 1922-2002) 43. Do historii przeszły jego dokonania w sferze artystycznej, zwłaszcza w zakresie popularyzacji amatorskich form teatralnych, a za takie można uważać coroczne cykle misterium Męki Pańskiej i jasełek, z udziałem kilkudziesięciu wykonawców i małej orkiestry. Należy przy tym podkreślić, że jedne i drugie spektakle cieszyły się wtedy wyjątkową popularnością wśród pilan i ludności okolicznych
42
O. J. Rumak pochodził ze wsi Turza( pow. tarnowski), śluby zakonne zlożył w 1931 r. w Krakowie i tam przyjął święcenia kapłańskie w 1932 r. Już w dniu 5 maja 1945 r. objął parafię pw. św. Antoniego w Pile, gdzie przebywał do 1946 r. Na KUL-u obronił w 1947 r. rozprawę doktorską, następnie pracował jako wykładowca we Wrocławiu( w 1948r. był także proboszczem), Poznaniu i Kłodzku i jako proboszcz kilku innych parafii. W latach 1967-1986 przebywał za granicą( m. in. w Wiedniu, Fuerth). Zmarł 13 marca 1999 r. w Sędziszowie Małopolskim; por. J. L. Gadacz, Słownik Polskich Kapucynów, t. 2, Wrocław 1986, s. 237-238; por. także R. Prejs, Osiedlenie się Kapucynów na Ziemiach Zachodnich w 1945 r., „ Studia Franciszkańskie“, t. 2, Poznań 1986, s. 239-249; relacja O. Bogumila Kusiaka OFMCap( kustosza Archiwum Krakowskiej Prowincji Kapucynow) z dnia 5 września 2013 r.
43
Ks. J. Popławski urodził sie w Juskowcach na Podolu, do szkół uczęszczał we Lwowie, studiował polonistykę na UJ w Krakowie. Już przed wojną działał aktywnie w lwowskich strukturach ZHP, w randze podharcmistrza. Po wojnie otrzymał także godność prałata i pełnił zaszczytną funkcję kapelana Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Połudiowo-Wschodnich. Od 1985 r. na emerturze, przebywal krótko w Gnieźnie, dalej w Laskach k. Warszawy, gdzie po śmierci w 2002 r. został pochowany.