106
Anna Warach
rzymskokatolickim od Soboru Trydenckiego istniał zakaz zawierania małżeństw od początku Adwentu do Trzech Króli włącznie i od Wielkiego Postu do Białej Niedzieli Przewodniej . Czynnik ekonomiczny wiązał się ze wzmożonymi , szczególnie na wsiach , pracami polowymi w okresie wiosenno-letnim , co uniemożliwiało wówczas zawieranie małżeństw . Z kolei , późną jesienią czas wolny od prac polowych oraz zgromadzone środki na wyprawienie wesela powodowały nadwyżkę ślubów 42 . W badanych parafiach zawieranie małżeństw związane było z kalendarzem liturgicznym . Czynnik ekonomiczny raczej nie wpływał tutaj na roczne fluktuacje liczb ślubów . Najwięcej ślubów odnotowano przed Adwentem ( październik-listopad ), sporo przed Wielkim Postem – w okresie karnawału . W marcu ( Wielki Post ) i w grudniu ( Adwent ) ślubów praktycznie nie było . Podobnie zjawisko zaobserwowano w populacjach z historycznej Polski : Jastarni i Kuźnicy 43 , Dziekanowicach 44 , czy wiejskich parafiach z Głogowa i Krasnego spod Rzeszowa 45 . W Poznaniu sporo małżeństw odnotowano w okresie wiosenno – letnim , inaczej niż w populacjach wiejskich , w których zaabsorbowanie ludności pracami polowymi powodowało , że decyzje o ślubie odkładano do późnej jesieni . W takich wiejskich parafiach , jak wspomniane wcześniej Dziekanowice 46 , Szczepanowo 47 , Płużnica Wielka i Wielkie Drogi 48 czy wsie spod Rzeszowa 49 wiosną i latem ślubów było bardzo mało . W osadach rybackich Półwyspu Helskiego ( Kuźnica i Jastarnia ) niechętnie pobierano się także w marcu i późnym latem . Na roczną rytmikę ślubów miała tam wpływ , obok kalendarza liturgicznego , praca na morzu . Na Półwyspie od marca do sierpnia odbywały się połowy ryb 50 .
t . 7 , 1996 , s . 69-96 ; C . Kuklo , Demografia Rzeczypospolitej …, G . Liczbińska , Marriage patterns …, op . cit ., W . Pasieka , Śluby w parafii opolskiej w latach 1801-1850 , „ Przeszłość Demograficzna Polski ”, t . 21 , 2000 , s . 35-86 ; E . A Puch , Dynamika biologiczna …, S . Rejman , Ludność podmiejska Rzeszowa …
42
A . Budnik , Uwarunkowania stanu …, D . Daszkiewicz- Ordyłowska , Śluby w parafii toszeckiej …, M . Dribe & B . van de Putte , op . cit ., M . Górny , Rejestracja metrykalna …, op . cit ., M . Górny , Zawarcie małżeństwa …, op . cit ., C . Kuklo , Demografia Rzeczypospolitej …, W . Pasieka , op . cit ., S . Rejman , Ludność podmiejska Rzeszowa …
43
A . Budnik , Uwarunkowania stanu …
44
M . Domżol , Ocena stanu puli genów na podstawie analizy odległości małżeńskich w populacjach wiejskich z mikroregionu Ostrowa Lednickiego na przełomie XIX i XX wieku , „ Studia Lednickie ”, t . 6 , 2002 , s . 127-141 .
45
S . Rejman , Ludność podmiejska Rzeszowa …
46
M . Domżol , Ocena stanu ...
47
M . Henneberg , Ocena dynamiki ...
48
E . A . Puch , Dynamika biologiczna …
49
S . Rejman , Ludność podmiejska Rzeszowa …
50
A . Budnik , Uwarunkowania stanu …