AGA 15
ALGEMEEN
De zeefdruktechniek (Engels: silk screening of screen
printing), ook wel bekend als serigrafie, is een grafische
druktechniek die voor heel veel verschillende doeleinden
gebruikt kan worden, zoals bijvoorbeeld textielbedrukking,
affiches en kunstwerken. Het zeefdrukken behoort tot de
doordruktechnieken, waarbij je de inkt door een fijn gaas
heen drukt.
Bij deze techniek gebruik je verschillende materialen,
waaronder een zeefdrukraam, lichtgevoelige emulsie en
inkt. Een zeefdrukraam is een metalen of houten raam
waarin een stuk fijn gaas van zijde, polyester of staal is
gespannen.
Wanneer de juiste inkt, verf of pasta wordt gebruikt is de
zeefdruktechniek op vrijwel elk materiaal toepasbaar.
Zelfs ronde glazen flessen of geglazuurde tegels. De
techniek is niet meer uit de industriële weg te denken,
omdat het op grote schaal wordt ingezet. Juist omdat de
techniek bijna alles kan bedrukken, wordt het veel gebruikt
om bijvoorbeeld zonnecellen en printplaten, waarbij
in plaats van gekleurde inkt andere emulsies worden
gebruikt, zoals bijvoorbeeld soldeerpasta.
De zeefdruktechniek is wereldwijd bekend geworden door
de werken van kunstenaar Andy Warhol, die de techniek
gebruikte op linnen, papier en hout om beroemde mensen
te portretteren en ook zijn wereldberoemde Campbell
soepblkken en brillodozen te verwezenlijken. Zijn visie was
dat de techniek die de mogelijkheid tot massaproductie
biedt, de beste manier was om zijn popart concepten uit
te werken.
WERKWIJZE
Voordat je begint is het noodzakelijk het gaas te
voorzien van een dunne egale laag van lichtgevoelige
emulsie. Ervan uitgaande dat er een raam van A0-
formaat gebruikt wordt, dien je het raam 20 minuten
in de droogkast te laten staan, alvorens je verder
gaat naar het belichten. Het belichten doe je door
middel van een positief film, hiermee wordt bedoeld
dat je de afbeelding die je wilt drukken op transparant
kalkpapier of plastic print op dezelfde manier als dat je
het op het bedrukbare materiaal wilt zien. Het positief
film leg je op het raam met de droge emulsie op de
lichtkast. Bij het AGA is het verstandig de lichtplaat
eerst even schoon te maken, aangezien er ook anderen
voor jou zijn en de emulsie misschien vast kan komen
te zitten aan de glasplaat. Daarnaast is het slim
een stuk donker papier op het raam te leggen ter
bescherming van het rubber doek dat misschien bij het
vacuüm zuigen je raam kan beschadigen.
Het belichten van het raam kost ongeveer anderhalve
minuut, waarna je je raam uit dient te spoelen. De
emulsie die achter het film heeft gezeten is niet
belicht geweest en is daardoor niet uitgehard. Met een
waterspuit spoel je de onverharde emulsie van het
raam waardoor jouw afbeelding zichtbaar wordt. Het is
handig het raam na te belichten om er zeker van te zijn
dat de emulsie echt hard is. Dit doe je door, nadat je
het raam uitgespoeld hebt, het eerst te laten drogen en
daarna nog twee minuten belicht in de lichtkast.
Aangezien je minstens twee keer twintig minuten
wachttijd hebt, is het handig om in deze tijd de inkt die
je wilt gebruiken alvast te mengen tot de kleuren die